Göz Altı Morlukları Neden Olur? Nasıl Geçer?
Göz Altı Morlukları Neden Olur?
Göz altı morlukları, aslında sadece morluk değil çevredeki ciltten daha koyu olan halkaları ifade eder. Göz altı morluklar, mor, mavi, kahverengi veya siyah tonlarında olabilir. Kişide daha yorgun, yaşlı bir görünüme sebep olur.
Göz altı morluklarının birçok farklı nedeni olabilmektedir. Çoğu zaman ciddi bir probleme bağlı oluşmaz ve sadece kozmetik sorun yaratır.
Göz altı morlukları her yaşta, ırkta veya cinsiyette insanda oluşabilir. Tüm cilt tiplerinde de farklı tonlarda koyulaşmalar olur. Yaşlı kişilerde, ailede göz altı morluğu olan başka biri olanlarda ve daha koyu cilt tipine sahip olanlarda morluklar daha sık görülür. Göz altı morluklarının sebepleri şunlardır:
Yaşlılık
40 yaş üstü kişilerde en sık morluk sebebi, yaşa bağlı göz altı deri dokusunun incelmesi ve altındaki yağ dokusunun erimesi sonucu oluşan anatomik koyulaşmalardır. Altı boş olan deri, ışığı farklı yansıtarak koyu gözükmesine neden olur.
Genetik
Diğer bir sık sebep genetik olarak göz altında koyu halkaların oluşmasıdır. Bu kişilerde genelde ailede anne ve baba gibi birinci derece akrabalarda da göz altı morluğu vardır. Çocukluk yaştan itibaren de göz altı halkaları belirgindir.
Hiperpigmentasyon
Uzun süre, korumasız güneş ışığına maruz kalmak tıpkı diğer cilt bölgelerinde olduğu gibi melanin adı verilen pigmenti arttırır. Melanin de ciltte lekelenmeye ve koyulaşmaya sebebiyet verir.
Egzama ve Alerji
Göz çevresinde egzaması olan kişilerde, cilt tahriş olur. Bu nedenle cilt altı damarlarda belirginleşme meydana gelir. Bu nedenle koyu bir görünüm oluşabilir. Atopik dermatit adı verilen cilt kuruluğu ile giden hastalıkta da göz altı morluğu sık görülür. Genelde koyulaşmadan önce göz altı derisinde kaşıntı, kepeklenme, kuruma, yara oluşumu gibi belirtiler ortaya çıkar.
Gözü Fazla Ovuşturmak
Gözü kaşıntı gibi nedenlerle sürekli olarak ovuşturma sonucunda göz altı damarları hasar alır. Bu hasar sonucu ödem meydana gelerek göz altı morluklarını oluşturabilir.
Uyku Eksikliği
Normal bir insanın günde en az 7-8 saat uyku uyuması gerekir. Uzun süre boyunca 5 saatten az uyku uyumak, göz altındaki morluklara neden olabilmektedir.
Aşırı Sigara ve Alkol
Sigaranın aşırı fazla kullanılması ve alkolün gereğinden fazla içilmesi de diğer nedenlere göre daha az sıklıkla olsa da göz altı morluğuna neden olabilir.
Göz Altı Morlukları Nasıl Geçer? Nasıl Giderilir?
Göz altı morluklarının tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Öncelikle uykusuzluk, alerji, egzama, aşırı sigara alımı gibi dış bir etkene bağlı oluşan göz altı morluğu varsa bunlar düzenlenmelidir.
Daha sonra bir dermatolog tarafından morluğun nedeni tespit edilmelidir. Dermatolojik olarak tedavide kullanılabilecek yöntemler şunlardır:
Hidrokinon içeren kremler
Expigment olarak da bilinen hidrokinon içeren kremler, melanin pigmenti artışı sonucu oluşan göz altı koyuluklarında oldukça etkilidir. Ancak hidrokinon göz altında tahrişe neden olabilir. Bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır. Tahriş oluşması durumunda da ilk önce alta nemlendirici sürülüp 10 dakika sonra expigment sürülebilir. (Expigment ne için kullanılır? Nasıl kullanılır?)
C vitamin, arbutin ve niacinamide içeren ürünler
C vitamini, arbutin ve niacinamid leke açıcı içeriklerdir. Bu nedenle göz altında oluşan koyu halkaların renginin açılması için kullanılabilir. Bu içeriklerin etki etmesi genelde 1-3 ay arasında değişir. Hızlı bir şekilde etki görülmesi beklenmemelidir.
Kimyasal peeling
Göz altı koyulaşmalarında, alfa hidroksi asit içeren peelingler doktor kontrolünde uygulanabilir. Ancak göz altı derisi çok hassas olduğu için herkes için bu tedavi uygun değildir. Karar dermatolog tarafından verilmelidir.
Lazer tedavisi
Lazerler hem melanin artışına bağlı oluşan koyuluklarda hem de damarların belirginleşmesi sonucu oluşan moruklarda etkili bir şekilde kullanılabilir. Tedavi için kişiden kişiye değişse de genelde 1-3 arası seans ihtiyacı olur.
Göz altı dolgusu
Yaşlanmaya bağlı veya başka bir nedene bağlı oluşan göz altındaki yağ ve bağ dokusunun azalması durumunda en etkili olan tedavi göz altı ışık dolgularıdır. Yayılabilen dolguların göz altına verilmesi durumunda hızlı bir şekilde göz altı morlukları azalır.
PRP
PRP olarak da bilinen trombositten zengin plazma tedavisi, göz altındaki koyulukların açılması için kullanılabilmektedir. PRP kişinin kendinden alınan kanın bazı işlemlerden geçirilmesi sonucu büyüme hücreleri salgılayan kısmının ayrıştırılmasıdır. Ayrıştırılan bu kısımda göz altına ince iğneler yardımıyla enjekte edilir. (PRP Ne İşe Yarar?)
Kafein içeren ürünler
Göz altındaki morlukların, damar belirginleşmesi sonucunda oluşması durumunda kafein içeren serumlar etkili olabilir. Ancak etkisi genelde 3 ay gibi uzun süreler sonucunda ortaya çıkar.
Kaynaklar ve referanslar
- https://www.researchgate.net/publication/304001429_Infraorbital_Dark_Circles_A_Review_of_the_Pathogenesis_Evaluation_and_Treatment
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4924417
- https://www.researchgate.net/publication/327312766_Treatments_of_Infra-Orbital_Dark_Circles_by_Various_Etiologies
Göz Altı Morlukları Hakkında Sık Sorulan Sorular
Göz Altı Morlukları Tehlikeli midir?
Göz altı morlukları çoğu zaman tehlikeli değildir. Ancak kafa travması gibi ciddi bir durum sonunda oluşan göz altı morlukları tehlikeli olabilir. Bu durumda zaten acile başvurulmalı ve uygun tedavi alınmalıdır.
Göz Altı Morlukları İçin Hangi Doktora Gidilir?
Göz altı morlukları genelde kozmetik nedenlere bağlı ortaya çıkar. Hem nedenin tespiti hem de tedavi için gidilmesi gereken bölüm "Deri ve Zührevi Hastalıklar"dır.
Kahve İçmek Göz Altı Morluğu Yapar mı?
Diğer açılardan sağlıklı olan kişilerde günde 2-3 kupa kahve içmek sağlıklı olarak kabul edilebilir ve göz altı morluğuna neden olmaz. Ancak aşırı miktarda kahve içmek ile birlikte, susuz kalmak, aşırı sigara içmek, alkol almak gibi durumlar birleştiğinde göz altındaki morluklarda artışa neden olabilir.
Sinüzit Göz Altında Morluk Yapar mı?
Sinüzit hastalığında, sinüsler adı verilen kafa içi boşluklarda dolgunlaşma ve iltihaplanma meydana gelir. Kronik sinüzitte bu dolgunluğa bağlı göz altında ödem ve damarlarda belirginleşme meydana gelerek göz altı morluklarını oluşturabilir.
Ani Göz Altı Morarması Neden Olur?
Aniden göz altı morarmaları, kafa travması gibi bir durum sonrası kanama sonucunda oluşabilir. Ancak bu tarz morarmalarda bayılma, baş ağrısı gibi ciddi durumlar görülür. Bunun dışında 1-2 günde aniden morluklarda artışın en sık sebebi, alerjik durumlar ve egzamadır. Alerjik rinit adı verilen sıkça hapşırma, öksürme, burun akıntısı gibi durumların görüldüğü saman nezlesi hastalığında, göz altında ödem ve damarlarda belirginleşme olarak hızlıca morluklar oluşabilir.
B12 ve D Vitamini Eksikliği Göz Altı Morluğu Yapar mı?
Hafif düzeyde B12 ve D vitamini eksiklikleri göz altı morluğuna neden olmaz. Ancak uzun süre tedavi edilmeyen ve ciddi düşüklüklerde nadir de olsa göz altı morluğu görülebilir.
