Tacrolin Merhem Ne İşe Yarar?
Tacrolin Merhem Ne İşe Yarar?
Tacrolin merhem, etken madde olarak “takrolimus” içeren bir ilaçtır. Tacrolin krem formunda değil, merhem olarak üretilmiştir.
Tacrolin merhemin % 0.03 ve % 0.1 olmak üzere iki formu bulunur. Bu ikisi arasındaki fark etken maddenin yoğunluğudur. % 0.1’lik olan form, 16 yaş üstü kişilerde kullanılabilirken % 0.03 olan 2 yaş üstünde kullanılabilmektedir. 2 yaş altındaki çocuklarda ise kullanımı önerilmemektedir.
Tacrolin merhemin en sık kullanıldığı hastalık “atopik dermatit”tir. Özellikle kortizonlu kremlere yanıt vermeyen ve iyileşmeyen çocuklarda sıklıkla kullanılır. Kortizonlu kremler ile dönüşümlü kullanılabilmesi de mümkündür. Böylelikle kortizonun yan etkilerinden bir miktar korunulmuş olunur. (Atopik dermatit nedir, nasıl tedavi edilir?)
Atopik dermatit dışında tacrolin merhemin kullanılabildiği diğer hastalıklar şunlardır:
- Vitiligo
- Sedef hastalığı
- Liken planus
- Seboreik dermatit (Yüzdeki yağlı egzama)
- Egzama
- Kortizona bağlı oluşan sivilcelenme
- Kutanöz lupus hastalığı
- Liken skleroz
Tacrolin merhem, gebelerde ve emziren kişilerde kullanılmamalıdır. Çocuklarda ise % 0.03’lük formu 2 yaş altında, % 0.1’lik formu ise 16 yaş altında kullanıma uygun değildir. Böbrek ve karaciğer yetmezliği olan kişilerde kullanımı ise zorunlu durumlar haricinde tercih edilmez.
Tacrolimus’un en büyük avantajlarından biri, uzun süreçte belirgin bir yan etkisi olmadığı için kronik hastalıkların idame yani uzun süreli tedavisinde kullanılabilir.
Tacrolin merhem kullananların yorumları oldukça değişkenlik gösterebilir. Her hastalık, hastalığın şiddeti ve kişinin özellikleri farklı olduğu için doktor tarafından bireysel tedaviler uygulanmalıdır.
Tacrolin Merhem Nasıl Kullanılır?
- Hastalıkların aktif dönemlerinde, 16 yaş üstünde tacrolin % 0.1, 2-16 yaş arasında da % 0.03’lük form, günde 2 kez kullanılır.
- 1 hafta gibi bir süre kullanıldıktan sonra döküntüler azaldıkça yavaş yavaş % 0.01’den % 0.03’lük forma geçilir.
- Toplamda 2-3 haftada hiçbir fayda görülmezse diğer tedavi seçeneklerine geçilmesi gerekebilir.
- Hastalığın alevlenme dönemi kontrol altına alındıktan sonra, tekrarlamasının engellenmesi için haftada 2 veya 3 gün, günde iki kez şeklinde düzenli olarak kullanılır.
- İdame yani uzun süreli baskılama tedavisinin de, doktorun kararına göre değişmekle birlikte toplamda 1 yılı geçmemesi istenir.
- Baskılama tedavisi sırasında, atopik dermatit gibi hastalıkların döküntüleri aktifleşirse, tekrar her gün kullanıma dönülebilir.
- Döküntülerin olduğu yere ince bir tabaka halinde nazikçe sürülmelidir.
- Boyun, koltuk altı, kasık, yüz gibi hassas bölgelere de sürülebilir. Ancak ağız içi, burun içi ve göz gibi bölgelere değdirilmemelidir. Yanlışlıkla sürülmesi durumunda da bol su ile hızlıca yıkanmalıdır.
- Tacrolin merhem sürüldükten 2-3 saat sonraya kadar aynı bölgeye nemlendirici sürülmemelidir.
- Tam olarak kanıtlanmasa da, tacrolimus’un uzun süre kullanılması ve bu sırada güneşe korunmadan maruz kalınması durumunda cilt kanseri oluşabilir. Bu nedenle tacrolin merhem kullanılırken düzenli güneş kremi kullanılmalı, yaz aylarında koruyucu kıyafetler giyilmelidir.
Tacrolin Merhem Yan Etkileri
Tacrolin merhemin en sık görülen yan etkisi, sürülen bölgede kızarıklık, yanma hissi ve kaşıntıdır. Ancak bu yan etkiler genelde ilk 1 hafta içinde, cildin alışması ile yavaşça kaybolur.
Şiddetli kızarıklık ve yanma durumunda ilaca ara verilir veya tamamen kesilerek diğer tedavi seçeneklerine geçilir.
Tacrolin merhemin olası diğer yan etkileri şunlardır:
- Egzama
- Kıl kökü iltihabı
- Herpes simpleks enfeksiyonları
- Alkol alınması durumunda anormal cilt kızarması
- Ciltte uyuşma ve karıncalanma
- Sivilce
- Ödem
Tacrolin Vitiligo Tedavisinde Kullanılır mı?
Tacrolin merhem, vitiligo tedavisinde kullanılabilmektedir. Genelde tek başına değil, kortizon içeren bir krem ile birlikte dönüşümlü olarak kullanılır. Beyazlık olan yerlere birer hafta dönüşümlü şekilde sürülmesi en sık uygulanan tedavi şeklidir.
Vitiligo dirençli bir hastalıktır. Tedavideki amaç genelde beyazlıkların geri dönmesi değil daha çok ilerlemesini engellemektir. Ancak bazı kişilerde beyazlıklarda düzelme de olabilir. Bunun için tacrolin gibi kremlerin düzenli bir şekilde 3-6 ay kullanılması gerekebilir. Bu süreçte güneşten korunmak da oldukça önemlidir.
Tacrolin Krem Kanser Yapar mı?
Tacrolin kremin kanser etkisinin olup olmadığı ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Özellikle atopik dermatit gibi kronik hastalıklarda, çocuklarda uzun süreli kullanımı bu soruyu sıkça akla getirmiştir. Ancak yapılan çalışmalarda uzun süreli kullanımda bile tacrolin kremin kanser yaptığı ile ilgili bir kanıta rastlanmamıştır. Bu nedenle günümüzde de oldukça güvenli bir şekilde kullanılmaktadır.
Tacrolin Krem Yüze Sürülür mü?
Tacrolin krem veya merhem, yüze sürülebilir. Özellikle egzama gibi durumlarda, kortizonlu kremlerin deriyi inceltme, kanama yapma, damar çatlağı oluşturma, leke yapma gibi yan etkileri nedeniyle tercih edilmediğinde tacrolin güvenle kullanılabilir.
Tacrolin Ne Kadar Süre Kullanılabilir?
Tacrolin, uzun süre boyunca kullanıldığında kortizonlu kremler gibi yan etkilere neden olmaz. Bu nedenle atopik dermatit, vitiligo, yağlı egzama gibi birçok hastalıkta kortizonlu krem yerine kullanılabilir. Toplamda ne kadar süre kullanılabileceği hakkında ise net bir bilgi yoktur. Ancak 1-2 yıl gibi uzun süre kullanılmasında bir sakınca olmadığı düşünülmektedir.
Tacrolin Merhem Yanma Yapar mı?
Evet, yapabilir. Takrolimus etken maddesi cilde temas ettiğinde kızarıklık, yanma, batma gibi yan etkilere sebep olabilir. Ancak bu etkiler genelde geçicidir. Ancak ciddi bir kızarıklık oluşursa ve bu 1-2 saatten uzun, şiddetlenerek devam ederse doktora tekrar başvurulmalıdır.
