İktiyozis Nedir?

İktiyozis Nedir?

İktiyozis, ciltte kuruluğa ve pullanmaya neden olan yaklaşık 20 çeşidi olan bir cilt hastalığıdır.

İktiyozis, Yunancada balık anlamına gelir. Hastalık da ciltte görünüm olarak da balık puluna benzer. 

İktiyozis hastalarında ciltteki nemi tutan koruyucu bariyer kaybolmuştur. Ayrıca yeni cilt hücreleri çok hızlı üretilir veya eski hücreler çok yavaş dökülür. Bu kalın, pullu bir cilt oluşumuna yol açar. Çoğu iktiyozis vakası hafif olsa da şiddetli olan formları da bulunur. 

İktiyozis tamamen tedavi edilemez ancak kremlerle belirtilerin ve kuruluğun azaltılması mümkündür. 

İktiyozis Türleri

İktiyozisteki bazı türlerde sadece kuru bir cilt oluşurken bazılarında iç organlarda da sorunlar görülebilir. Hastalığın birçok türü olsa da en yaygın görülenler şunlardır: 

İktiyozis Vulgaris: İktiyozis vulgaris, en sık görülen iktiyozis türüdür. Erken çocukluk döneminde gri, kahverengi veya beyaz pullu deri şeklinde gözükür. 

X’e Bağlı Resesif İktiyoz: Daha nadir olsa da diğer iktiyozis türlerinden daha sık görülür. X’e bağlı resesif iktiyoz sadece erkeklerde görülür. Testis kanseri riskini arttırır. Kadınlarda da bu hastalık oluşmasa da taşıyıcılık olabildiği için erkek çocuklarına bu hastalığı aktarabilirler. 

İktiyozis Nedenleri 

X’e bağlı iktiyozisin nedeni genetiktir. Anneleri taşıyıcı olanlar, erkek çocuklarına bu geni geçirerek hasta yapabilir. Hastada steroid sülfataz enziminin eksikliği vardır. 

Genelde gövde ve boyunda kuruluk ve pullanma olsa da bacaklar gibi vücudun tüm yerinde kuruma görülebilir.

Genetik olan iktiyoziste nemlendirici ve yumuşatıcı kremler dışında kesin bir tedavi yoktur.

Edinilmiş iktiyozis denilen form ise yetişkinlikte ortaya çıkar ve genetik değildir. Bu hastaların cilt kuruluğunun tam olarak nedeni bilinmese de aşağıdaki durumlarda daha sık görülür:

1-) Tiroid bezinin az çalışması (Hipotiroidi)

2-) Böbrek hastalığı 

3-) Sarkoidoz 

4-) Lenfoma 

5-) HIV enfeksiyonu 

6-) Kanser ilaçları 

İktiyoz Belirtileri

Kalıtsal iktiyoziste cilt kuruluğu dışında veya ilk aylarda başlar. Kuru, pullu cilt ana şikayettir. formlarda semptomlar doğumda veya yaşamın ilk birkaç ayında ortaya çıkar.

Kuru, pullu cilt ana semptomdur. Bu kuruluk genelde vücudun aşağıdaki bölümlerinde daha sık görülür:

• Gövde
• Karın
• Kalça
• Bacaklar
• Yüz ve kafa derisi

Pullanmalar beyaz, gri veya koyu kahverengi olabilir. İçlerinden kalın veya ince çatlaklar geçebilir.

Soğuk ve kuru havalarda kuruluk ve pullanma daha da kötüleşir. Genellikle sıcak havalarda daha hafiftir. İktiyozisin diğer belirtileri şunlardır: 

1-) Kızarıklık 

2-) Kabarıklık

3-) Kaşıntı

4-) Ağrı

5-) Avuç içi ve ayak tabanlarındaki çizgilerde artış

6-) Kuruluktan dolayı eklemlerde harekette zorluk 

İktiyozis Hangi Sorunlara Yol Açar? 

Cilt vücudun bariyeridir. Nemi içeride tutar ve hasta edebilecek bakterileri ve diğer istilacıları dışarıda tutar. İktiyoz cildinizin bazı kısımlarını pul pul döktüğünde, bu koruyucu tabakanın bir kısmı kaybedilir. 

İktiyozis sonucunda aşağıdaki durumlar görülebilir:

• Enfeksiyonlar
• Dehidratasyon (Vücuttaki su miktarının azalması)
• Ter bezlerinde tıkanma
• Saç büyümesinde azalma 

İktiyozis ayrıca duygusal sorunlara da neden olabilir. Bazen kişiler kendilerini depresif hissedebilirler. Bu durumda psikiyatrik destek alınmalıdır. 

İktiyozlu erkeklerde aşağıdaki riskler de yüksektir:

• Testis kanseri 
• İnmemiş veya gizli testisler
• Düşük sperm sayısı 
• Korneanın zarar görmesi nedeniyle görme kaybı 
• Sinir sisteminde bozulma 

İktiyozis Tedavisi

İltiyozis tamamen tedavi edilemez, ancak tedaviler ile kuru ve pullu cilt nemlendirilebilir. 

Nemlendirici kremler kuru cilt bölgelerine ve tüm vücuda günde 5-6 gibi sık olarak sürülmelidir. 

Lanolin, alfa hidroksi asitler, üre, propilen glikol, seramid veya kolestrol içeren ürünler de cildi nemli tutar ve tercih edilebilir. 

Nemlendirici krem tedavilerinin yeterli gelmediği durumlarda psöretin gibi “asitretin” içeren hap tedavileri de kullanılabilir. Bu haplar, cildin kuruyan tabakasının dökülerek yenisinin ortaya çıkmasına olanak sağlar. Yeni çıkan deri de dışarıdan iyi nemlendirildiğinde hastaların şikayetlerinin büyük kısmı ortadan kalkar. (Psöretin ne için kullanılır, nasıl kullanılır?)