Telogen Effluvium Nedir? (Saç dökülmesi)

Telogen Effluvium Nedir?

Telogen effluvium, geçici veya uzun süreli olabilen, yaygın bir saç dökülmesi şeklidir. Saçlar belli aralıklarla büyüme (anajen), dönüşüm (katagen) ve dinlenme (telojen) dönemlerine girer. Bu 3 evre arasında denge olması durumunda saçlar sağlıklı olarak uzar. Ancak telogen effluviumda, saçlar telogen evresinde uzun süre kalır ve anajen yani büyüme fazına geçemez.

Telogen effluviumdaki saç dökülmesi erkek tipi saç dökülmesinde olduğu gibi “skar” denilen yara izi bırakmadığı için dökülen yerde tekrar saç çıkışı olabilir.

Çok çeşitli faktör, telogen effluvium saç dökülmesine neden olabilir. Büyük bir ameliyat geçirmek, doğum, ciddi bir enfeksiyon, kalori yetersiz beslenme, bazı ilaçlar, ciddi stres, demir eksikliği gibi birçok neden telogen effluvium nedeni olabilir. Ancak bazı hastalarda hiçbir neden bulunamayabilir.

Telogen effluviumda “Akut telogen effluvium” ve “Kronik telogen effluvium” olmak üzere iki tür bulunur. Akut telogen effluvium, bebekler ve çocuklar da dahil olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir. Belli bir nedene bağlı olarak 2-3 ay sonra saç dökülmesi başlar. Neden ortadan kalkınca saçlar yeniden çıkmaya başlar. Kronik telogen effluvium ise daha nadir görülür. Genelde 30-60 yaş arası kadınlarda sıktır. Saç dökülmesi 6 aydan uzun sürer, tam olarak hiçbir zaman toparlamaz ve ara ara aşırı dökülmeler tekrarlar.

Telogen effluviumdaki saç dökülmesi tipik olarak yaygındır. Ancak hastalarda, kafanın iki tarafındaki yan bölgelerden ve tepe bölgesinden dökülme daha çok fark edilir. Erkek tipi saç dökülmesinde saçların boyutu ve kalınlığı birbirinden farklıyken telogen effluviumda tüm saçlar aynı şekilde ince ve güçsüzdür.

Telogen effluvium tanısında “dermoskopi” olarak adlandırılan aletle doktorun saça yakından bakması, saç çekme testi gibi yöntemler kullanılabilir. Diğer saç dökülmesi türleri ile karışıklık olabileceği durumlarda biyopsi yapılabilir.

Telogen Effluvium Nedenleri

• Yakın zamanda geçirilen veya uzun süreli olan tıbbi bir hastalık
• Büyük ameliyat geçirmek
• Hızlı kilo kaybı
• Kaloriden aşırı kısıtlı yanlış diyetler
• Doğum, düşük veya kürtaj
• Demir eksikliği anemisi
• D vitamini eksikliği
• Beslenme eksikliği (Çinko, protein, demir gibi)
• Tiroid hastalığı
• Psikolojik olarak aşırı stres
• İlaç veya besin takviyesi
• Toksik maddelere maruz kalma
• Ailede saç dökülmesi olması
• Kafa derisinde enfeksiyon olması
• Yağlı egzama, sedef gibi saçlı deride tutulum yapabilen hastalıklar

Telogen Effluvium Tedavisi

Telogen effluviuma bağlı saç dökülmesi tedavisinde en önemli nokta, dökülmeye neden olabilecek durumların tespit edilmesidir. Bir vitamin eksikliği varsa bu takviye edilmeli, demir eksikliği varsa demir ilacı kullanılmalı, yanlış diyetlerden uzak durulmalı, ilaç kaynaklı ise mümkünse sebep olan ilaç doktor kontrolünde kesilmeli, tiroid hastalığı gibi bir durum varsa tespit edilip tedavi edilmeli, neden olabilecek diğer hastalıklar da taranmalıdır.

Tüm neden olabilecek durumlar dışlandıktan ve tedavi edildikten sonra hala saç dökülmesi devam ederse bazı tedavilere geçilebilir.

Bu tedaviler içerisinde en etkilisi saç derisine uygulanan “minoksidil” içeren spreylerdir. %5 minoksidil içeren spreyler günde bir kez kullanılır. Tüm saçlı deriye sıkılır ve yüz gibi kıl çıkışının olmasının istenmediği yerlere getirilmez. Eller de saçlı deriye sıkıp masaj yapıp yaydıktan sonra yıkanmalıdır.

Minoksidil saçtaki büyüme fazını uzatır ve telogen faz denilen dinlenme fazını kısaltır. Bu nedenle tedaviye oldukça katkı sağlar. Ancak spreyin tam etkisinin görülmesi 6 ay-1 yılı bulabilir. Bu nedenle kısa süre kullanıp ilaç kesilmemelidir. Minoksidil sprey ilk kullanıldığı 2-8 haftalık süreçte saç dökülmesini arttırabilir. Bu durum geçicidir. Minoksidilin hap formu da kullanılabilmesine rağmen çok fazla tercih edilmemektedir.

Diğer bir tedaviye katkı sağlayan yöntem “PRP” denilen işlemdir. PRP işleminde kişinin kendi kanı ayrıştırılarak kök hücrelerin bulunduğu kısım alınır. Daha sonra bunlar saçlı deriye enjekte edilir. Genelde işlem ayda bir tekrarlanır ve cevaba göre en az 2-3 olmak üzere daha fazla seans gerekebilir. PRP yeni saç çıkışını sağlamaz ancak var olan saçları güçlendirerek dökülmeyi azaltabilir.

Telogen Effluvium Saç Geri Çıkar mı?

Telogen effluviuma neden olan durum bulunup düzeltildiğinde saçlar tekrar geri çıkar. Ancak bu süre 6 ay gibi uzun olabilir. Bu nedenle tedaviden fayda görülmediği düşünülüp bırakılmamalıdır. Ancak özellikle 30 yaş üstü kadınlarda ve sebep bulunamayan durumlarda saç dökülmesi azaltılabilse de tam olarak durdurulamayabilir.