Peteşi Nedir?

Peteşi Nedir?

Peteşi, cilt altındaki damarların travmaya maruz kalması veya bazı hastalıklar nedeniyle zedelenmesi ve deri altında noktasal mor, kırmızı renkli kanamalar oluşturmasıdır.

Peteşiler iğne ucu kadardır ve 3 mm’den küçüktür. 3-10 mm arasındakilere purpura, 1 cm’den büyük olanlara ekimoz adı verilir. Peteşiler normalde ağrı ve kaşıntıya neden olmaz. Ancak altta yatan hastalık nedeni ile ağrı ve kaşıntı gibi semptomlar görülebilir. Peteşiler basmakla solmaz. Yani basıldığında ciltte beyazlama olmaz ve kırmızı gözükmeye devam eder.

Peteşilerin en sık sebebi travma, kanama bozuklukları ve ilaç kullanımı olsa da birçok farklı nedeni olabilir. Bu nedenle bir doktor tarafından muayene edilmesi gerekir.

Peteşi Neden Olur?

Peteşinin birçok farklı nedeni bulunabilir. Ancak en sık görülen nedenlerden bazıları şunlardır:

• Trombosit Düşüklüğü (Trombositopeni): Trombositler, kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir. Bu hücrelerin düşük seviyeleri veya işlev bozuklukları, cilt altında kanamalara neden olabilir ve peteşi görünümünü meydana getirebilir.
• Travma veya Yaralanma: Cilde gelen darbe, çarpma veya diğer travmatik etkiler cilt altı damarlarının zedelenmesine neden olarak peteşi oluşumuna yol açabilir.
• Yoğun Fiziksel Aktivite: Aşırı fiziksel aktivite veya ağır kaldırma gibi durumlarda, kan damarlarının genişlemesi ve zarar görmesiyle küçük kanamalar oluşabilir. ve cilt altında küçük kanamalara yol açabilir.
• İlaç Yan Etkileri: Kan sulandırıcılar, kemoterapi ilaçları gibi bazı ilaçlar peteşiye neden olabilir.
• Enfeksiyonlar: Bazı virüs veya bakteri kaynaklı enfeksiyonlar cilt altı kanama sebebi olabilir.
• Yetersiz Beslenme: Nadir olsa da K vitamini gibi bazı besin maddelerinin az alınması kan pıhtılaşma mekanizmasını etkileyerek peteşi oluşumuna neden olabilir.
• Kanser: Özellikle hematolojik kanserler olmak üzere bazı kanser türleri cilt altı kanama yapabilir.
• Vaskülit: Damar iltihabı olarak bilinen vaskülit peteşi nedenlerinin sık nedenlerinden biridir. Bacakta peteşi oluşumunun sık nedenlerinden biri de vaskülittir.
• Kronik Hastalıklar: Şeker hastalığı, böbrek hastalıkları gibi kronik sağlık sorunları, cilt altında kanama riskini artırabilir.

Peteşi Nasıl Geçer?

Peteşilerin tedavisi tamamen altta yatan hastalığa bağlı olarak değişir. Örneğin kan pıhtılaşma problemi olan hastalarda uygun kan takviyeleri yapılabilir veya tedavi edici ilaçlar verilebilir.

İlaç kullanımına bağlı olan peteşide neden olan ilaç mümkünse kesilir. Vaskülit adı verilen damar iltihabında da genelde “kortizon” içeren krem veya haplar kullanılır. Ayrıca bağışıklık sistemini düzenleyecek “Azatiopurin” , “Siklosporin” , “Mikofenolat” gibi ilaçlar gerekli görüldüğünde tedaviye eklenebilir.

Meningokok gibi virüs veya bakteri enfeksiyonuna bağlı peteşide var olan hastalık tedavi edildiğinde peteşi de yok olur.

Cilt travmasına bağlı oluşan peteşilerde herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur. Zaman içerisinde kızarıklıklar solacaktır. Bu süreçte hirudoid krem veya jel gibi ilaçlar süreyi kısaltmak için kullanılabilir. (Hirudoid forte jel/krem ne işe yarar, nasıl kullanılır?)

Ağızda Peteşi Neden Olur?

Ağızda peteşinin en sık sebebi, “Streptokokal farenjit”tir. Bu hastalıkta streptokok adı verilen bakteriye bağlı bir boğaz enfeksiyonu ve boğaz ağrısı görülür. Ağızda peteşinin diğer sebepleri şunlar olabilir:

• EBV virüsü enfeksiyonu
• Kızamık enfeksiyonu
• 6. hastalık (Roseola infantum)
• Viral hemorajik ateşler (Kırım kongo kanamalı ateşi gibi)
• Damak travması
• Trombositopeni

Peteşi ve Purpura Arasındaki Fark

Peteşilerin boyutu 1-3 mm arasındadır. Purpuralar ise 3 mm’den daha büyüktür. Ayrıca deriden bir miktar kabarık olabilirler. Buna palpabl purpura adı verilir ve “Henoch Schönlein Purpurası” gibi hastalıklarda görülür. Ekimoz ise daha da büyük cilt altı kanamalardır. Peteşi, purpura, ekimoz boyut olarak gittikçe büyür ve farklı hastalıklarda ortaya çıkabilir.

Peteşi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Peteşi için ilk öncelikle “Deri ve Zührevi Hastalıklar” bölümüne gidilmelidir. Ancak altta yatan nedene bağlı olarak “Romatoloji” veya “Dahiliye” bölümleri de hastalıkla ilgilenebilir.