Bazal Hücreli Karsinom Nedir?

Bazal Hücreli Karsinom Nedir?

Bazal hücreli karsinom, derinin epidermis tabakası veya kıl kökü kılıfından kaynaklanan, bir tür deri kanseridir. Beyaz ırkta en sık görülen kanser türüdür. BCC veya BHK olarak kısaltılır.

Bazal hücreli karsinom aylar-yıllar içinde yavaş büyür ve başka dokulara çok büyük ihtimalle sıçramaz. Diğer bir deyişle BCC, metastaz yapmaz. Ancak etraftaki dokuya yayılarak bu bölgelerde hasara neden olabilir.

Yaş ilerledikçe bazal hücreli karsinom riski de artar. 40-70 yaşları arasında görülme sıklığı 2 katına çıkar. Erkeklerde daha fazladır ve en sık açık tenli kişilerde oluşur.

Bazal hücreli karsinom tanısı, alınan biyopsi ile konur. Hekim biyopsi öncesinde lezyonun dış görünüşünden şüphelenir ve dermoskop adı verilen aletle incelediğinde kansere yönelik şüphe uyandırıcı bulgulara rastlar.

Bazal Hücreli Karsinom Nedenleri ve Risk Faktörleri

BHK oluşması için en önemli risk faktörü uzun süreli (kronik) korunmasız güneş ışığına maruz kalmaktır. Güneş ışınları dışında, solaryum, ışık tedavisi, ışığa hassasiyet yaratan ilaçların kullanılması da riski arttırır. Özellikle erken yaşta, aralıklı ve yüksek doz UV ışık maruziyeti, uzun süreli UV ışığa maruz kalmaya göre daha risklidir. Bunun dışında bazal hücreli karsinom oluşma riskinin arttığı durumlar şunlardır:

• Organ nakli sonrası bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler
• HIV enfeksiyonu olanlar
• Açık ten, kızıl-sarı saç, açık göz rengi ve yeterince bronzlaşamayan cilde sahip olma
• Arsenik maruziyeti
• Daha önce BCC geçirmiş olmak
• Ailesel olarak UV ışığa hassasiyet yaratan genetik hastalıklara sahip olmak

Bazal Hücreli Karsinom Belirtileri

Bazal hücreli karsinomda en sık güneşe maruz kalan bölgeler etkilenir. Baş, boyun en sık görüldüğü yerlerdir. Bunu gövde, kol ve bacaklar izler.

En sık belirti, gittikçe büyüyen, iyileşmeyen, dönem dönem kanayan yara ve kabarıklıktır. Bazal hücreli karsinom türlerine göre belirtiler değişiklik gösterebilir.

Nodüler Bazal Hücreli Karsinom

En sık görülen alt tiptir. Yaklaşım tüm BCC’lerin %50-80’ini oluşturur. En sık baş ve boyunda görülür. Sınırları belirgin, yüzeyinde dallanmış damarlar (telenjiektazi) olan pürüzsüz, parlak, incimsi (yarı saydam), kabarıklık (papül) veya nodül tipik lezyondur.

Büyüme hızı yavaştır ancak zamanla yara haline gelerek (ülseleşerek) “rodent ülser” adı verilen duruma dönüşebilir.

Yüzeyel Bazal Hücreli Karsinom

İkinci en sık görülen BHK türüdür. Yaklaşık tüm BCC’lerin %10-30’unu oluşturur. Diğer alt tiplere göre daha erken yaşlarda ve kadınlarda ortaya çıkar. En sık gövdede görülür ve üzeri pullu (skuamlı), ortası açık, sınırları belirgin, kızarık ince leke şeklinde görünür.

Morfeiform Bazal Hücreli Karsinom

BHK’ların %10’undan azı morfeiform tiptir. Bu tür çevresindeki bölgelere agresif bir şekilde yayılır ve zarar verir. Tedavisi daha zordur, tekrarlama riski de daha fazladır. Sınırları belirsiz, parlak yüzeyli, etrafına yayılmış ve dağılmış deriden hafif kabarık lezyonlar şeklinde görülür.

Yukarıdakiler dışında fibroepitelyal, infundibulokistik, infiltratif, mikronodüler, bazoskuamöz gibi daha nadir görülen türler de bulunur.

Bazal Hücreli Karsinom Tedavisi

BCC, çoğu zaman vücudun diğer bölgelerine metastaz yapmadığı için nispeten tedavisi kolaydır. Ancak etrafındaki dokulara düzensiz bir şekilde yayılarak ciddi hasarlara neden olabilir. Tedavideki temel amaç kozmetik görüntü ve fonksiyonel işlev olabildiğince korunarak kanseri tamamen çıkarmaktır.

Tedavi öncesinde, kanserin yerleşim yeri, yayılımı, patoloji sonucundaki türü belirlenir. Bunlara göre tedaviler cerrahi ve cerrahi dışı olarak seçilir.

Cerrahi Eksizyon

Cerrahi olarak kanserin çıkarılması, bazal hücreli karsinomun esas tedavisidir. Genelde çok iyi bir şekilde tedavi edilir. İyi sınırlı olan, 2 cm’den küçük olan iyi gidişli kanserlerde etraftaki 3-4 mm’lik sağlam dokuda çıkarılırken yüksek riskli olanlarda 6-10 mm kadar sağlam doku da çıkarılır.

Mohs Mikrografik Cerrahi

Yüksek riskli deri kanserlerinde doku korunmasını ve tedavi şansını arttırmak için bu yöntem kullanılır. Tüm doku tümörden temizlenene kadar cerrahi işlem devam eder.

Elektrodesikasyon ve Küretaj

Düşük riski BCC’lerin tedavisinde kullanılır. Küçük olan lezyonlarda oldukça az yan etkiye neden olarak uygulanabilir. Ancak lezyon çıkarıldıktan sonra o bölgede açık renkli yara dokusu (skar) kalabilir.

Kriyocerrahi

Tümör dokusu ve çevresindeki sağlıklı derinin bir kısmının sıvı azot gazı ile yakma işlemidir. Gövde, kol ve bacaktaki düşük riskli BCC’ler için oldukça uygundur. %90’ın üzerinde başarı şansına sahiptir ancak baş, boyun gibi bölgelerde olanlar ve yüksek riskli olanlarda tercih edilmez.

Fotodinamik Tedavi

Cerrahi olmayan bir tedavi seçeneğidir. Lezyona duyarlandırıcı bir madde sürüldükten sonra fotoaktive edici bir ışınlama yapılır. Böylece tümör hücreleri öldürülür. Kozmetik sonuçları oldukça iyi olsa da tedavi şansı diğer seçenekler kadar yüksek değildir.

Radyasyon Tedavisi

Yüksek riskli bazal hücreli karsinom tedavisinde alternatif bir tedavi seçeneğidir. Etraftaki sağlam dokuyu korur ve cerrahi olmayan bir yöntemdir. Ancak tedavi şansı daha düşük olduğu için cerrahi uygulanamayan hastalarda kullanılır.

Krem Tedavileri

Başta imikimod (Aldara) olmak üzere 5-flourourasil (Efudix) gibi maddeleri içeren kremler tedavide kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar çok etkili olmayabilir ve yanma, batma gibi yan etkilere neden olduğu için hastalar tarafında rahat kullanılamayabilir.

Tedavi sonrası yeniden BCC oluşma riski artar. Genelde ilk 3 yıl içinde tekrarlar. Tam olarak cerrahi açıdan çıkarılamayan veya cerrahi dışı tedavi uygulanan kişilerde ilk 3 yıl, 6 ayda bir, daha sonra yılda bir doktor kontrolüne gidilmelidir.

Tedavi sonrası güneşten oldukça iyi korunulmalı ve aylık kendi kendine muayene yapılarak şüpheli durumda doktora başvurulmalıdır. (Güneş Kremi Nasıl Kullanılır?)

Bazal Hücreli Karsinom İyi Huylu mu?

Bazal hücreli karsinom, iyi huylu bir kanser değildir. Kötü huylu olanlardan yani malign tümörlerden biridir. Ancak diğer kanserler gibi metastaz olasılığı yüksek değil hatta oldukça azdır. Bu nedenle düzgün bir tedavi ile genelde çok iyi sonuçlar alınır.