Saç Dökülmesi Neden Olur?

Aşırı Saç Dökülmesi Neden Olur?

Bir miktar saç dökülmesi, kişinin özelliklerine göre normal sayılabilir. Günlük ortalama 50-100 tel saç dökülmesi beklenen bir durumdur. Saçlar, farklı dönemlere girerek oluşur ve dökülür. Telogen evresinde olan saç kulları da gün içinde dökülebilir.

Ancak aşırı saç dökülmesi durumunda günde 150 telden fazla bir saç kaybı vardır. Yoğun saç dökülmesinin en büyük belirteçleri de, sabah kalkıldığında yastıkta birçok tel saç bulunması, saç tarandığında avuç avuç saç çıkması, banyoda gideri tıkayacak kadar saç yumağı oluşmasıdır.

Genetik Faktörler

Dünya çapında aşırı saç dökülmesi nedenlerinden en sık olanı, genetik ve kalıtsal faktörlerdir. Hem kadınlar hem de erkeklerde bu durum geçerlidir. Androjenik alopesi ve androgenetik alopesi olarak bilinen erkek tipi saç dökülmesi durumunda özelliklerde erkeklerde ergenlik ile birlikte saçlarda açılma ve dökülme görülür. (Androjenik alopesi nedir? Nasıl tedavi edilir?)

Bu tip dökülme kadınlarda da görülebilir. Erkeklerde öncelikle şakak bölgesinden açılma başlar ve bunu tepe bölgesinin açılması izler. Kadınlarda ise genelde kafa tepesinde saç ayrım bölgesinden seyrelme başlar.

Genetik olarak saç folikülleri, hormonlara duyarlı olabilir. Bu duyarlılık sonucunda da ergenlik ile birlikte dökülme ve seyrelme başlar. Ailede bu tip dökülme olması görülme olasılığını arttırır.

Androjenik alopeside dökülmenin gidişatını yavaşlatmak adına, minoksidil içeren spreyler, mezoterapi, PRP, finasterid gibi hormonal ilaçlar kullanılabilir. Ancak bunlarla kontrol altına alınmayan dökülmelerde saç ekimi gibi daha ileri işlemler gerekebilir.

Yaş

Yaşın ilerlemesi ile birlikte saç dökülme miktarının artması normaldir. Belli bir noktada saç köklerinde yoğun saç üretimi yavaşlar ve hatta durabilir. Saçlarda incelme başlar. Saç çizgisi doğal olarak geriler.

Doğum, Hastalık veya Diğer Stres Etkenleri

Doğum, özellikle ateşli hastalıklar ve stres, saç dökülmesinin sık nedenlerinden biridir. Bu olaylardan sonraki ilk birkaç ayda saçlarda ani bir dökülme fark edilebilir. Bunu tetikleyen durum saç foliküllerindeki telogen adı verilen dökülme döneminin uzamasıdır.

Ortalama 3 ay bazen uzayarak 6 ay içinde bu dökülme geri döner ve saç eskisi çıkmaya başlar. Dökülmenin 6 aydan fazla sürmesi ise kronik bir döneme girildiğini ve tedaviye yanıta azalabileceğini gösterir.

Kemoterapi ve Diğer İlaçlar

Kemoterapi, kanser tedavisinde kullanılan bir ilaç tedavisidir. Çoğu kemoteropatik ilaç, hızlı bölünen hücreler üzerine etki gösterir. Saç da hızlı çoğalan hücreler içerisinde olduğu için ortalama birkaç haftada saçlarda hızlı bir dökülme görülür. Buna anagen saç dökülmesi adı verilir.

Kişiden kişiye değişebilmekle birlikte bazı ilaçlar, saç dökülmesini arttırabilmektedir. Özellikle bir ilaç sonrası dökülme fark edildiğinde doktora başvurulmalıdır.

Hormonal Dengesizlikler

Hormonlar, saç büyümesi üzerine oldukça etkili faktörlerdir. Bu nedenle herhangi bir dengesizlikte aşırı saç dökülmesi oluşabilir. En sık hormonal bozukluk nedeni, kadınlarda bulunan polikistik over sendromudur (PCOS). PCOS hastalığında yumurtalıklarda çok sayıda kist ortaya çıkar. Doğum kontrol haplarının kullanımı veya ani kesilmesi de saçlarda dökülmeye neden olabilir.

Saç için diğer bir önemli hormon, tiroid hormonudur. Tiroid hormonunun az (hipotiroidi) veya çok (hipertiroidi) çalışması durumunda dökülme görülebilir. Tedavi ile hormon düzeyleri düzeldiğinde birkaç ay içinde dökülme de durur.

Vitamin Eksiklikleri

Özellikle demir, çinko ve B12 vitamini eksiklikleri, saçlarda dökülmeye neden olabilir. Vitamin eksiklikleri durumunda görülen saç dökülmesi telogen effluvium olarak bilinen saç dökülme türüne bağlıdır. Telogen effluvium da, vitamin eksiklikleri dışında, doğum, hastalıklar gibi ani değişen durumlarda da saç dökülmesi olur. Neden ortadan kaldırıldığında saçtaki aşırı dökülme de durur. (Telogen effluvium nedir, nasıl tedavi edilir?)

Demir eksikliği, adet gören kadınlardaki saç dökülmesinin en sık sebeplerinden biridir. Tedavide demir depoları da iyice doldurulmalıdır. Gerekirse doktor kontrolünde 6 ay gibi uzun bir tedavi süresi gerekebilir.

Saçkıran

Tıpta alopesi areata olarak bilinen saçkıran, bölgesel olarak genelde madeni para şeklinde bir veya birden çok alanda saç dökülmesi durumudur. Stres en büyük tetikleyicisidir. Hayatta değişimin olduğu ve stres yaratan durumlarda tekrarlayabilir.

Alopesi totalis ve alopesi universalis adı verilen durumlarda ise tüm saçlarda veya vücudun tüm kıllarında dökülme görülür. Daha ciddi ve uzun tedaviler gerekir.

Psikiyatrik Hastalıklar

Bir çeşit psikiyatrik hastalık olan “trikotillomani”de, hasta saçlarını kendi isteyerek yolar. Bu durum genelde obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) bir sonucu olarak ortaya çıkar. Tedavinin psikiyatri hekimi tarafından yapılması gerekir.

Kafa Derisi Hastalıkları ve Enfeksiyonlar

Saçlı derinin etkilenebildiği bazı hastalıklarda saç dökülmesinde bir artış görülebilir. Sedef hastalığı ve yağlı egzama (seboreik dermatit) bu hastalıklardan en sık görülenidir. Sedef hastalığı nadir olarak saçlı deriyi de tutabilir. Bu durumda tutulan yerde saç dökülmesi artabilir.

Yağlı egzama da toplumda oldukça sık görülen ve saçta dökülmeyi arttırabilen bir durumdur. Saçta kepeklenme ve kaşıntı da görülür.

Folikülitis dekalvans gibi bazı enfeksiyon hastalıklarında saçlı deride ciddi bir iltihap gelişir. Bu iltihap daha sonra saç köklerini harap ederek kalıcı saç kaybına sebebiyet verebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar özellikle de sifiliz diğer bir saç dökülmesi nedenidir.