Tinea Nigra (Şeytan Kınası) Nedir?
Tinea Nigra Nedir? Neden Olur? Bulaşıcı mı?
Halk arasında “şeytan kınası” , “cin kınası” gibi isimlerle bilinen ve tıbbi adı tinea nigra olan hastalık, bir mantarın el ve ayaklardaki derinin üst tabakasına bulaşması sonucu ortaya çıkar.
En sık sebep olan mantar “Hortaea Werneckii”dir. Ancak “Exophiala phaeoannellomyces” , “Phaeoannellomyces werneckii” gibi başka mantar türleri de tinea nigra’ya neden olabilir.
Tinea nigra, tek veya her iki avuç içinde ve ayak tabanında, kahverengi-siyah lekelere neden olur. Bu lekeler hafif kepekli olabilir. Ancak kaşıntı, yanma, batma gibi bir belirtiye neden olmaz.
Var olan lekeler yavaş yavaş büyüyebilir. Tedavi edilmediğinde lekeler genelde kalıcı olarak uzun süre boyunca el veya ayakta kalır. Ancak tedavi ile de hızla iyileşme görülür.
Tinea nigraya bağlı oluşan döküntüler aniden ortaya çıkabilir. Gece yatağa girildiğinde hiçbir leke yokken sabah aniden fark edilebilir. Bu nedenle halk arasında “cinler gece kına yaktı” gibi tabirler sık sık kullanılır. El ve ayakların gün içinde kullanılmasına bağlı, sabah koyu olan lekeler, akşama doğru hafif açılabilir.
Her yaş ve cinsiyetteki kişide hastalık görülebilir. Ancak çocuklarda ve genç erişkinlerde biraz daha sıktır. Tropik bölgelerde, nemli iklimlerde yaşayan kişilerde, ellerde aşırı terlemesi olanlarda ve deniz, göl gibi suyla fazla temas halinde olanlarda daha fazla görülür.
Tinea nigra, çevredeki mantarla doğrudan temas edilmesi ile bulaşır. İnsandan insana bulaşmaz. Cilt üzerinde yara, çizik, tahriş olanlara daha kolay bulaşır. Plaj gibi ıslak, kumlu alanlarda yürüyenlerde ayak altına bulaşma daha sıktır.
Tinea nigra aşağıdaki hastalıklarla karışabilir:
- Ben
- Kötü huylu bir kanser olan melanom
- Cilt lekeleri
- Postenflamatuar hiperpigmentasyon (Bir cilt hastalığı sonrası kalan lekeler)
Tinea nigra tanısı, lekeden alınan kazıntının, mikroskop altında incelenmesi ile konulabilir. Ancak alınan örnekte sadece bir mantar olduğu anlaşılır. Özellikle tinea nigra mantarının olup olmadığının anlaşılması için mantar kültürü veya biyopsi yapılması gerekebilir.
Tinea nigra tedavisinde, 2-4 hafta boyunca, antifungal adı verilen, mantar kremlerinin kullanılması yeterlidir. Fazla kalınlaşmış olan döküntülerde, öncesinde tabakayı inceltmek için salisilik asit, üre gibi maddeleri içeren nemlendiriciler kullanılabilir.
