El Egzaması Nedir? El Egzaması Neden Olur?
El Egzaması Nedir?
El egzaması, egzama çeşitlerinden en sık görülenlerden biridir. Eller dış dünya ile temas bölgesi olduğu için birçok maddeden etkilenebilir.
El egzamasının belirtileri, ellerde küçük su kabarcıkları, küçük kızarık kabarıklık, deride sertleşme, yarılma, pullanma ve kaşıntıdır.
Akut dönem adı verilen egzamanın erken döneminde su kabarcıkları ve kabarıklıklar görülür. Kronik yani egzamanın tedavi edilmediği ileri dönemde o bölgedeki deri sertleşir ve kalınlaşır. Akut dönemdeki el egzaması “dizhidrotik egzama” ve “irritan kontakt dermatit” adı verilen egzama çeşitlerinden biri olabilir.
“Dizhidrotik egzama”da ellerde, özellikle parmak kenarlarında su kabarcıkları oluşur. Genel olarak neden ellerin aşırı terlemesi olsa da başka maddeler de egzamayı tetikleyebilir. İrritan kontakt dermatitte ise belli bir madde direkt olarak elde tahriş yaratarak egzamaya neden olur. Aşağıda bir el egzaması görseli görülmektedir.
El egzamasının nedeni en sık, deterjanlar, sabunlar, kozmetik ürünler ve lateks eldivendir. El egzaması her yaşta ve her cinsiyette görülebilir. Ancak atopik dermatit gibi diğer egzama türlerine sahip kişilerde daha sık görülür. El egzaması tedavisinde en sık kortizonlu kremler kullanılır.
El Egzaması Neden Olur?
El egzamasının birçok farklı nedeni olabilmektedir. Bunlar kişiden kişiye değişebilir. Ancak en sebepler şunlardır:
1-) Deterjanlar
2-) Sabunlar
3-) Lateks eldiven
4-) Ellerin aşırı terlemesi
5-) Metal eşyalar
6-) Elin sürekli su ile temas etmesi
7-) Dezenfektanlar
😎 Bazı eldivenler
El Egzaması Nasıl Geçer?
El egzamasının tedavisindeki en önemli aşama egzamaya neden olan maddeden uzak durmaktır. Egzama yapan maddeden uzak durulduğunda el egzaması da tekrarlamayacaktır. Ancak “dizhidrotik egzama” gibi ellerin aşırı terlemesine bağlı egzamalarda tetikleyici madde bulunmadığı için tedavide uzak durmak etkili olmayacaktır. Bu hastalarda ellere botoks, iyontoforez gibi terleme azaltıcı tedaviler uygulanabilir.
Tedavinin akut yani başlangıç döneminde “kortizon” içeren kremler kullanılır. Bu kremler günde 1 veya 2 kez egzamanın olduğu bölgeye sürülür. Kullanırken “5 gün kullanıp 2 gün ara vermek” veya 7 gün kullanıp 3 gün ara vermek” gibi aralıklı tedavi uygulanması durumunda kortizonun yan etkilerinden de kaçınılabilir. Bu kremler genelde egzama geçene kadar 2-3 hafta civarı kullanılabilir.
Kronik dönemde yani el egzamasının uzun süreli var olduğu durumda deride sertleşme, kalınlaşma ve yarılma gibi durumlar olacağı için kortizonlu kremlere ek olarak nemlendiriciler de kullanılmalıdır. Nemlendirici kremler günde en az 3 kez sürülmeli, gerektiği takdirde günde 5-6 kereye bile çıkarılabilir.
El egzamasının sürekli tekrarlaması ve hastanın hangi maddeye karşı hassasiyeti olduğunu anlamaması durumunda alerji testleri yapılabilir. Ancak bu testlerde de her zaman duyarlı olunan madde bulunamayabilir. Bu nedenle hastanın özellikle ele hangi madde değdiğinden sonra egzamasının başladığını takip etmesi önemlidir.
Kortizonlu krem ve nemlendiricilerin yeterli olmadığı durumlarda “ışık tedavisi (fototerapi) ve bağışıklık sistemi düzenleyici bazı haplar nadir de olsa kullanılabilir.
El Egzaması İçin Önlemler
● Eller ılık su ile yıkanmalı, alerjik olmayan, sentetik temizleyiciler kullanılmalı ve kalıp sabun kullanılmamalıdır.
● Eller yıkandıktan sonra eller iyice kurulanmalıdır.
● El yıkandıktan sonra silinip nemli halde iken hemen nemlendirici sürülmelidir. Nemlendirici kremler mümkün oldukça sık kullanılmalıdır.
● Bulaşık yıkamak veya eldiven kullanımı gereken durumlarda lateks eldiven değil “vinil” içerikli egzama eldiveni kullanılmalıdır.
● El yıkanmadan önce yüzük, saat, bilezik gibi takılar çıkarılmalıdır.
● Soğuk havalarda ellerin çatlamaması için koruyucu eldiven giyilmelidir.
● Bahçe işleri, marangozluk gibi ellerin sürtünmeye maruz kalabileceği işlerde eldiven kullanılmalıdır.
● Saç boyası, sert sabunlar, asitli gıdalar gibi elde tahriş yapabilecek ürünlerde olabildiğince uzak durulmalıdır.
El Egzaması Kendiliğinden Geçer mi?
Egzama, tetiklenen maddeden uzaklaşıldığı takdirde kendiliğinden iyileşebilir. Ancak bir daha hiçbir zaman olmaması çok mümkün değildir. Vücut, su, deterjan, lateks gibi maddelere karşı bir kere duyarlılık kazandığında, tekrar bu maddelere temas edilince el egzaması tekrarlar. Ancak bu atakların şiddetlerini azaltmak ve atak süresini kısaltmak için kortizonlu kremler, antihistaminik haplar ve nemlendiriciler gibi tedaviler kullanılabilir. Nadiren yaşın ilerlemesi ile birlikte el egzamasının kendiliğinden şiddetinin azaldığı durumlar da görülebilmektedir.
El Egzaması Tehlikeli mi?
El egzaması, ellerde kaşıntı, yara oluşumu, acıma, yanma gibi durumlara neden olabilir. Bu durumlar hastanın yaşamını zorlaştırır. Ancak kanser gibi kötü bir duruma dönüşmez. Bu nedenle tehlikeli sayılan hastalıklar arasında değildir.
Kuru Egzama Nedir?
Kuru egzama, el egzamasının ilerleyen aşamalardaki haline verilen isimdir. El egzamaları genelde ilk başladığında sulu, akıntılı bir şekildedir. Bu aşama yaş egzama olarak da bilinir. Zamanla bu akıntı durur ve deride çatlakların, kalınlaşmaların görüldüğü diğer aşamaya geçer. İşte bu aşamanın adı da kuru egzamadır.
Strese Bağlı Egzama Olur mu?
Egzama bir cilt hastalığıdır. Strese bağlı direkt olarak oluşamaz. Ancak stresli hayat, egzamanın tetiklenmesini kolaylaştırabilir.