Koltuk Altı Kararması Neden Olur? Nasıl Geçer?
Koltuk Altı Kararması Neden Olur?
Koltuk altı bölgesi, diğer cilt bölgelerine göre daha koyu olma ihtimali yüksek olan bir bölgedir. Koltuk altı kararması, hem kozmetik olarak rahatsızlık yaratabilmekte hem de altta yatan bir hastalık nedeni ile olabileceğinden önem taşımaktadır.
Kozmetik açıdan özellikle yaz aylarında hastalar, koltuk altı kararması nedeniyle oldukça kötü hissedebilmektedir. Ayrıca ek olarak koltuk altında kaşıntı, kötü koku gibi durumlar eşlik edebilir. Bu nedenle kararmaya neden olacak bir hastalık olup olmadığı tespit edilmesi daha sonra buna yönelik tedaviye başlanmalıdır.
Koltuk altı koyulaşması tıbbi adıyla “akantozis nigrikans” olarak bilinir. Akantozis nigrikans durumunda sadece koltuk altı değil, ense bölgesi, kasık ve dirsek gibi diğer bölgelerde de koyulaşma olabilir. Çoğunlukla da altta yatan insülin direnci, şeker hastalığı gibi durumlar bulunur.
Cilt rengi “melanosit” adı verilen hücrelerin yoğunluğuna göre değişir. Bu hücreler çoğaldıkça kararmalar, koyulaşmalar, lekeler oluşur. Koltuk altı kararması herkeste olabilse de koyu tenli kişilerde ve aşağıdaki durumlarda daha sık görülür.
Genetik
Koltuk altı kararmasının en sık nedenlerinden biri genetik olarak bu duruma yatkın olmaktır. Anne, baba ve kardeş gibi 1. derece akrabalarda, cildin kıvrım bölgelerinde kararma olması durumunda risk artar.
Cilt Tahrişi
Cilt travması da koltuk altı kararması nedenlerinden biridir. Yumuşak olmayan uçlu tıraş aletleri ve jiletlerle sık, sert yapılan işlemler kararmayı tetikler. Tıraş sonrası ciltte melanosit adı verilen hücreler artışının kararmaya neden olduğu düşünülmektedir. Tıraş öncesi ve sonrasında, koltuk altına tıraş losyonu veya nemlendirici sürülmesi koltuk altı kararması riskini azaltır.
Obezite, İnsülin Direnci ve Şeker Hastalığı
Fazla kilolu olmak veya obez olmak, diğer bir risk faktörüdür. Beden kitle indeksinin 25 üstü olması aşırı kilo olarak tanımlanır. 30 üstünde olması ile obezite grubuna girer.
Olmaması gereken her kilo, özellikle de bel çevresi genişlemesi, kan şekeri düzenlenmesini bozar. İnsüline karşı direnç gelişir. İnsülin hormonu kan şekerini düşürmek için fazladan salgılandığında koltuk altındaki pigment hücrelerini uyararak koyulaşmaya sebebiyet verir.
İnsülin direncine neden olan aşağıdaki durumlarda koltuk altı koyulaşmasına neden olabilir:
- Polikistik over sendromu (PCOS)
- Cushing sendromu
- Akromegali
- Hipotiroidizm
İlaçlar
Vücuttaki insülin seviyesinin artmasına neden olan bazı ilaçlarda koltuk altı koyulaşmasına neden olabilir. Bu ilaçlardan en fazla bilineni kortizon içeren ilaçlar ve doğum kontrol haplarıdır.
Kanser
Diğer sebeplere göre çok daha nadir olarak bazı kanserler de ciltte ve özellikle koltuk altında koyulaşmasına neden olabilir. Mide, karaciğer ve kolon kanseri, koyulaşmaya en sık neden olan kanserlerdir.
Hamilelik
Hamilelikte koltuk altı kararması da bazı kişilerde ortaya çıkabilir. Gebelik döneminde değişen hormonal dengeler, koyulaşmanın sebebidir.
Koltuk Altı Kararması Nasıl Geçer?
Koltuk altı kararmasının tedavisi için öncellikle altta yatan, düzeltilebilir bir neden olup olmadığı tespit edilmelidir. Bu nedenle tedavi seçeneklerinden önce aşağıdaki durumlar düzeltilmelidir:
- Obezite olan kişiler kilo vermelidir.
- Koltuk altı kararmasına neden olan bir ilaç kullanımı söz konusu ise doktora danışılarak ilaç değiştirilebilir veya kesilebilir.
- PCOS, tiroid bezinin az çalışması gibi altta yatan bir hastalık varsa tedavisi yapılmalıdır.
- Cildi tahriş etmeyen yumuşak başlıklı tıraş aletleri kullanılmalıdır.
- Tıraş öncesi ve sonrası, koltuk altına nemlendirici ve tıraş losyonu sürülmelidir.
- İnsülin direncini yenmek için diyetisyene danışılarak uygun bir diyet programı hazırlanmalıdır.
Retinoid Kremler
Koltuk altı kararması için krem tedavisi ilk sırada tercih edilen seçeneklerdir. Krem olarak da en sık tretinoin içeren retinoid kremler kullanılır. Acnelyse % 0.05 krem, koltuk altına her gece veya tahriş yarattığında 2-3 günde bir, ince bir tabaka halinde sürülebilir. 3-6 ay gibi uzun süreler boyunca kullanıldığında ciltte incelme ve aydınlatma yaparak, kararmayı azaltır. (Retinoid kremler nasıl kullanılır?)
Acnelyse, hipokort ve expigment isimli kremlerin karıştırılarak kullanılması da etkili tedavilerden biridir. Bu üç krem, bir nohut tanesi kadar parmak ucunda karıştırılarak, ince bir şekilde koyuluk olan bölgeye sürülür. Sadece gece ve güneş ile temasın az olduğu kış aylarında kullanılmalıdır.
D Vitamini İçeren Kremler
Kalsipotriol adı verilen D vitamini benzerini içeren kremler, diğer bir seçenektir. “Psorcutan % 0.005” günde 1 veya 2 kez, 3 ay boyunca düzenli kullanıldığında koltuk altında beyazlama etkisi yapabilmektedir.
Kimyasal Peeling
Kimyasal peeling, cildin bazı ilaçlarla soyulduğu ve alttaki sağlıklı tabakanın, koyu olan kısmın yerini aldığı bir işlemdir. Bunun için en sık kullanılan “Trikloroasetik asit (TCA)”tir. Bu asidin belirli oranları bulunur. Bunlar doktor tarafından seçilerek uygulanır. Asit cilde sürüldüğünde 5-10 gün gibi bir soyulmaya neden olarak koyulaşan derinin atılmasını sağlar. (TCA peeling nedir, ne işe yarar?)
Hap Tedavileri
İnsülin direnci olan kişilerde “metformin” içeren ilaçlar oldukça faydalı olabilmektedir. Hem insüline olan direnci azaltır hem de buna bağlı koltuk altı kararmasını düzeltir. Bunun dışında “zoretanin” gibi izotretinoin içeren haplar da bazı hastalarda kullanılabilmektedir.
Lazer Tedavileri
Koltuk altı kararması için krem tedavilerinden sonra bazı hastalar için uygun lazer tedavilerine geçilebilir. Genelde 1-2 aylık aralıklarla yapılan işlemler ile ile 5-10 seans sonrası gözle görülür bir fark elde edilir. Ancak bu süreler, kullanılan lazer türü ve hastanın özelliklerine göre değişebilir.
