Malign Ne Demek? Malign Neoplazm Ne Demek?
Malign Ne Demek? Malign Neoplazm Ne Demek?
Malign, kelime anlamı olarak kötü huylu anlamına gelmektedir. Tıbbi olarak ise sağlık için tehlikeli olan durumu ifade eden bir terimdir.
Genellikle malign kelimesi günümüzde kanser ile birbirinin yerine kullanılır. Ancak kanser dışında, vücut için tehlikeli olan diğer durumlar için de bu kelime kullanılabilmektedir. Malign kelimesinin tıptaki karşılığı benign’dir. Benign de iyi huylu anlamına gelen bir kelimedir.
Malign neoplazm, kötü huylu bir tümörü ifade eder. Genelde yapılan biyopsi sonuçlarında bu ibarenin yer alması kanser ile eşdeğer olduğunu gösterir. Kanserli bir tümörün özelliği invaziv olmasıdır. Yani bulunduğu yerden daha uzak yerlere sıçrar. Buna da tıpta metastaz adı verilir. Metastaz, kan yoluyla, lenf damarları ile veya direkt etrafa yayılım yoluyla gerçekleşebilir. Kanserin türüne göre bu yayılım yolları değişiklik gösterir.
Malign melanom, cilt kanserleri içinde en çok korkulanlardan biridir. Oldukça agresif olan bu kanser, cilt dokularından köken alır ve vücudun her yerine çok hızlı bir şekilde yayılabilir. Genelde var olan benlerin, hızlı büyümesi, renk değiştirmesi, şekil değiştirmesi gibi durumlarla fark edilirler. Bu nedenle kendi kendine ben muayenesi erken tanı için oldukça önemlidir. (Kanserli ben nasıl anlaşılır?)
Benign neoplazm’lar ise bulundukları yerde kalırlar ve başka bir yere yayılmazlar. Sadece etraftaki dokuya doğru yayılarak burada fiziksel bir hasar oluşturabilirler. Örneğin, beyin etrafında bulunan bir meningioma denilen bir tümör iyi huylu sınıfındadır. Ancak bu bölgede fazla büyüyerek beyine bası yaparsa, ciddi sorunlara yol açabilir. Bunun dışında sinir, göz, kalp gibi diğer hassas bölgelerin yakınında bulunan benign tümörlerde de dikkatli olmak gerekir.
Hem malign neoplazmlar hem de benign neoplazmlar, tedavi sonrası tekrar oluşabilir. Ancak iyi huylu olanlar, genelde eskiden oldukları yerde tekrarlarken, malign tümörler vücudun farklı yerinde ortaya çıkabilir.
Malign neoplazm hücreleri, mikroskop altında benign olanlara göre daha farklı görülür. Kötü huylu olanlar, o bölgedeki normal hücrelerden çok daha farklı özellikler gösterir. Buna kötü diferansiye adı verilir. İyi huylu olanlar ise var olan normal hücrelere benzer. Buna da iyi diferansiasyon adı verilir.
Bazı cilt hastalıkları da “premalign” olarak adlandırılır. Premalign, kötü huylu olmayan ancak dikkat edilmezse zaman içerisinde malign tümörlere dönüşebilecek olan durumlar ifade eder. Örneğin aktinik keratoz adı verilen cilt hastalığı, uzun süre korunmasız güneş hasarından dolayı oluşan premalign bir oluşumdur. Bunların tedavisi yapılmaz ve güneşten korunmamaya devam edilirse skuamöz hücreli karsinom adı verilen kötü huylu tümöre dönüşürler.
Malign kelimesi sadece kanser için kullanılmaz. Diğer vücuda ciddi hasar veren durumlar için de kullanılabilen bir terimdir. Bunlara örnek olarak aşağıdaki durumlar verilebilir:
Malign hipertermi: Genel anestezi alındığında genetik olarak bir gen bozukluğu nedeniyle, ateşin yükselmesi ve ölüme kadar ilerleyebilen organ iflasları olması durumudur.
Malign hipertansiyon: Halk arasında küçük tansiyon olarak bilinen diyastolik basınç değerinin 130 mmHg’dan yüksek olması ve bilinç bozukluğu, bulantı, kusma, böbrek yetmezliği gibi hayati tehdit edici durumların görüldüğü acil bir durumdur.
Malign otitis eksterna: Genelde antibiyotikler keşfedilmeden önce oluşan, dış kulak yolu iltihabının ilerleyerek ciddi ölümcül olabilen duruma ilerlemesidir.
Nöroleptik malign sendrom: Nadir olarak görülen psikiyatrik ilaçların ölümcül olabilen yan etkilerinin ortaya çıkmasıdır.
