Tırnak Mantarı Nasıl Geçer? Tırnak Mantarı Neden Olur?

Tırnak Mantarı Belirtileri

Tırnak mantarı tıptaki adıyla onikomikoz, toplumda oldukça sık görülen, aynı eşyaları kullanan kişiler arasında bulaşıcı olan, tırnaklarda, sarı, beyaz, yeşil gibi renk değişikliklerine veya kalınlaşmalara neden olabilen bir enfeksiyondur.

Ayak tırnak mantarı ve el tırnak mantarı, en sık görülen türlerdir. Özellikle ayak baş parmağı, diğer tırnaklara göre daha fazla etkilenir.

Ayak mantarı genelde tırnak mantarı ile birlikte bulunur. Ayak mantarının da en sık görülen belirtisi parmak aralarında beyaz kepeklenmeler, çatlamalar, sulanma ve kötü kokudur. Bazen ayak altında ince beyaz döküntü şeklinde de görülebilir. Ayak mantarı tedavi edilmezse, tırnak mantarı tedavisi de zorlaşır ve tekrarlar. (Ayak mantarı belirtileri ve tedavisi)

Tırnak mantarı olan kişilerde kasık bölgesine de yayılım olarak kasık mantarı görülebilir. Kasıklarda yarım ay şeklinde kızarıklık olarak belirir. (Kasık mantarı belirtileri ve tedavisi)

Belirtiler genelde hafiften başlayıp gittikçe şiddetlenir. Tırnak mantarı belirtileri şunlardır:

• Tırnak mantarı ilk aşamada, tırnak üzerinde beyaz veya sarı bir nokta
• Zamanla tırnağın kenarlarından artarak tüm tırnağa yayılan sarı, beyaz veya yeşil renk değişikliği
• Tırnakta siyak veya mavi renk oluşumu
• Tırnağın fazla kalınlaşması ve kesilmesinin zorlaşması
• Tırnağın yukarı doğru kıvrılması ve alttaki yataktan ayrılması (onikoliz)
• Tırnağın küçük travmalar ile bile kolayca kırılması
• Tırnağın şeklinde bozulma
• Ayakta koku

Tırnak mantarında normalde ağrı hissedilmez. Ancak tedavi edilmedikçe enfeksiyonun ilerlemesi durumunda, basınç uygulandığında ağrı oluşmaya başlayabilir.

Tırnak Mantarı Çeşitleri

Tırnak mantarının başlıca 5 farklı türü bulunur. Tırnak mantarı türleri şunlardır:

• Distal veya lateral subungual onikomikoz: En yaygın görülen tırnak mantarı çeşididir. Dermatofit adı verilen bir mantardan kaynaklanır. El veya ayak tırnaklarında görülebilir. Tırnak kenarında ve ucunda sarımsı bir renk değişikliği başlar. Daha sonra bu değişiklik tüm tırnağa yayılır.
• Beyaz, yüzeysel onikomikoz: Daha nadir görülen tırnak mantarı türüdür. Özellikle ayak parmak tırnaklarında görülür. Tırnağın üstü beyazlaşır, toz gibi dökülmeye başlar. Zamanla da parçalanabilir.
• Proksimal subungual onikomikoz: Bu türde, tırnağın parmağa yakın olan kısmında mantarlaşma başlar. Tırnak büyüdükçe renk değişikliği ve şekil bozukluğu tırnağın ucuna doğru ilerler. Oldukça nadirdir ve HIV enfeksiyonu olanlarda daha sık görülür.
• Kandidal onikomikoz: Kandida adı verilen bir maya mantarı nedeni ile oluşan enfeksiyondur. Genelde tırnakların etrafındaki etlerde şişme, iltihaplanma görülür. Hasar görmüş tırnaklarda daha sıktır. Tırnak tamamen alttaki yataktan ayrılabilir.
• Total distrofik onikomikoz: Bu tür, tırnağın şeklinin tamamen bozulduğu ileri aşamadaki tırnak mantarıdır.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Tırnak mantarının nedeni en yaygın olarak dermatofit adı verilen mantarların tırnaklarda enfeksiyon yaratmasıdır. Dermatofitler dışında mayalar, bakteriler ve küfler de tırnak enfeksiyonlarına neden olabilir. Bakteri kaynaklı tırnak enfeksiyonlarında, tırnak daha çok yeşil ve siyah renk alır.

Tırnak mantarı olan kişinin terliklerini giymek, ortak havlu kullanmak, aynı evde yaşamak gibi sebeplerden dolayı enfeksiyon bir kişiden diğerine geçer. Bunun haricinde aşağıdaki durumlarda tırnak mantarının görülme olasılığı artar:

• Yaşlılık
• Ayakları aşırı terletecek ve hava almasını engelleyecek ayakkabılar giymek
• Sporcu olmak
• Yüzme havuzları, duş alanları, spor salonları gibi nemli ortak alanlarda çıplak ayakla yürümek veya ortak terlik giymek
• Ayak derisinde veya tırnağında yaralanma olması
• Sedef hastalığı gibi tırnakları etkileyen bir cilt hastalığının varlığı
• Şeker hastalığı varlığı
• Damarlarda tıkanıklık yaratan sorunlar
• HIV enfeksiyonu, uzun süreli kortizon kullanmak gibi bağışıklık sistemini baskılayan durumlar

Tırnak Mantarı Tedavisi Nedir? Tırnak Mantarı Nasıl Geçer?

Tırnak mantarı ilacı ve bazı alınan önlemler ile tedavinin başarı şansı oldukça yüksektir. Tırnak mantarı tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Tırnak Mantarı İlacı

Özellikle tırnağın yarısından fazlasının mantar enfeksiyonu altında olması ve vücudun başka yerlerinde de mantar olması durumunda tırnak mantarı hapları kullanılır. “Terbisil” gibi “Terbinafin” içeren veya “Funit” gibi “İtrakonazol” içeren ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar genelde 5-6 ay boyunca günde 1 kez düzenli olarak kullanılır. Tırnağın temiz bir şekilde alttan gelmesi 6 ayı bulabilmektedir.

Bu ilaçlar ile birlikte kullanılmaması gereken başka ilaçlar bulunur. Bu nedenle doktor tarafından bunlar sorgulanır. Özellikle terbisil ile beloc, saneloc gibi beta bloker grubundaki kalp ilaçları kullanılmamalıdır.

En iyi tırnak mantarı ilacı, hastalar tarafından sürekli bir şekilde sorgulanır. Ancak kişiye bağlı olarak en iyi tırnak mantarı ilacı değişkenlik gösterir. Hastanın mantarının olduğu yer, şiddeti, diğer kullandığı ilaçlar, daha önce kullandığı mantar ilaçları gibi birçok farklı duruma göre ilaç seçimi yapılır. Bu seçim doktor tarafından yapılmalı ve hasta kendi kendine mantar ilacı kullanmamalıdır.

Tırnak Mantarı Kremi ve Cilası

Tırnak mantarı için krem tedavisi tek başına yeterli olmaz. Çünkü tırnak sert bir doku olduğu için alt tarafa ilacın ulaşması oldukça zordur. Ancak ayak mantarının eşlik ettiği durumlarda mutlaka ek olarak tırnak mantarı kremi kullanılmalıdır. Ayrıca tırnağın çok fazla kalınlaştığı durumlarda, tırnak üzerine “ürederm %40” gibi eritici kremler kullanılabilir.

Ayak mantarının olduğu yere göre, parmak araları, ayak altı ve yanı gibi bölgelere bu kremler sürülmelidir. “Zalain” , “Exelderm” , “Dermifin” gibi ilaçlar ayak mantarı kremlerinden bazılarıdır. (Zalain nasıl kullanılır?)

Ayrıca ayakkabıların içerisine sıkılabilecek “Dermifin sprey” , “Exelderm sprey” gibi tırnak mantarı spreyleri de bulunmaktadır.

“Siroksil” , “Opilox” gibi tırnak cilaları ise hap tedavisi ile birlikte mutlaka kullanılmalıdır. Bu sayede tedavinin şansı oldukça artar. Ayrıca tırnağın küçük bir kısmında oluşan ve hap kullanmaya gerek olmayan durumlarda, 5-6 ay gibi tırnak cilası tek başına da kullanılabilir.

Tırnak Çekme

Fazla kalınlaşmış ve bozulmuş tırnaklar, cerrahi olarak tamamen çekilebilir. Ancak çekme işlemi sonrasında da bir süre tırnak mantarı ilacı kullanılmalıdır.

Lazer Tedavisi

Nadir olarak bazı lazer tedavileri tırnak mantarı tedavisinde ek olarak kullanılabilmektedir.  

Tırnak Mantarına Ne İyi Gelir?

Tırnak mantarı tedavisi yapılırken hem daha hızlı iyileşmesi hem de tekrarlamaması için bazı önlemler alınmalıdır. Tırnak mantarı için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Tırnaklar kısa tutulmalı ve düz kesilmelidir.
• Teri ve nemi emen çoraplar giyilmelidir. Ayaklar, çok terliyorsa çoraplar günde bir veya iki kez değiştirilmeli, mümkün olduğunda ayakkabılar çıkarılarak ayakların hava alması sağlanmalıdır.
• Ayakkabıların içine de tırnak mantarı spreyi sıkılabilir. Eski ve hava almayan ayakkabılar yenilenebilir.
• Manikür, pedikür gibi ortak alanlarda temiz yerler seçilmelidir.
• Ortak tırnak makası, havlu, terlik ve ayakkabı kullanılmamalıdır.
• Havuz, spor salonu gibi ortak alanlarda çıplak ayakla dolaşılmamalıdır.
• Özellikle diyabet gibi hastalığı olanlar, düzenli ayak bakımı yaptırmalıdır.