Ayak Kaşıntısı Neden Olur?
Ayak Kaşıntısı Neden Olur?
Ayak kaşıntısı birçok farklı sebebe bağlı ortaya çıkabilen, şiddetli ve tekrarlayıcı olduğunda hayat kalitesini oldukça olumsuz etkileyebilen bir durumdur.
Ayak kaşıntısı nedenleri, cilt hastalıklarına bağlı olabileceği gibi diğer iç organ hastalıklarına bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Ancak en sık neden genelde cilt hastalıklarıdır.
Ayak kaşıntısının tedavisi de altta yatan durum veya hastalığa bağlı değişiklik gösterir.
Egzama
Egzama, ayak kaşıntısının en sık görülen nedenlerindendir. Kontakt dermatit olarak da bilinen egzamada, cilt üzerinde el, ayak, dirsek, diz, gövde gibi birçok bölgede kaşıntılı kuru veya sulu yaralar oluşur. İlk aşamada bu yaralar, sulu ve akıntılı olma eğilimindedir. Ancak durum kronikleştikçe bu akıntı kuru ve kalın bir deri parçası haline gelir. (El egzaması neden olur, nasıl tedavi edilir?)
Egzamayı tetikleyen birçok farklı durum bulunur. Ayaklardaki egzamanın en sık nedeni, giyilen ayakkabılar, çoraplar veya ayakların fazla terlemesidir. Bazen solunan veya vücudun başka yerine temas eden alerjik maddelerde ayaklarda da reaksiyon olarak egzama ortaya çıkabilir.
Egzamanın tedavisindeki en önemli nokta, tetikleyici sebebin ortadan kaldırılmasıdır. Bunun haricinde kortizonlu kremler, nemlendiriciler gibi farklı tedaviler kullanılabilir.
Ayak Mantarı
Mantar diğer bir ayak kaşıntısının sık nedenlerindendir. Ayakta en sık parmak aralarında beyazlık, akıntı, kepeklenme şeklinde ortaya çıkar. Ancak ayak altında kurumuş ve parçalanmış cilt parçaları veya içi su toplamış kabarıklıklar şeklinde de görülebilir. Bunun ayrımı doktor tarafından yapılmalı ve tedavisi buna göre verilmelidir.
Ayak mantarı, ayakların ıslak, terli kalması, ortak terlik, havlu gibi eşyaların kullanılması durumunda oluşur. Bu nedenle tedavide ilk önce bunlara dikkat edilmelidir. Tedavide de zalain krem gibi antifungal olarak bilinen mantar kremleri kullanılır. Vücudun diğer bölgelerinde de mantar varsa bunların da tedavi edilmesi gerekir. Aksi takdirde tekrar ayağa bulaş olur ve tedavide başarı sağlanamaz. (Zalain Krem Ne İşe Yarar?)
Cilt Kuruluğu
Cilt kuruluğu özellikle yaşlı ve yeterince su içmeyen kişilerde genel vücut kaşıntısının sık nedenidir. Ayaklar kuruluğa bağlı kaşıntıdan nispeten daha az etkilenen bölgeler olsa da yine de kaşıntın nedeni olabilir. Cilt kuruluğunda nemlendirici krem veya losyonlar, günde 4-5 veya daha fazla gerektiği kadar düzenli kullanılmalıdır.
Sedef Hastalığı
Sedef hastalığı, diz, dirsek, gövde gibi bölgeler başta olmak üzere tüm vücutta, gümüşi, gri renkli pullarla kaplı kızarıklıkların oluştuğu bir hastalıktır. Genelde aile bireylerinde de bulunur veya enfeksiyon, ilaç gibi durumlarla tetiklenir.
Sedef hastalığı kronik bir hastalıktır. El ve ayakların etkilendiği özel bir çeşidi bulunur. Buna tıpta palmoplantar psöriazis adı verilir. El ve ayaklarda kızarıklık, çatlama, ağrı, kaşıntı, pullanma gibi belirtiler ortaya çıkar. Tedavide kortizonlu kremler, takrolimus içeren tacrolin gibi kremler, fototerapi, biyolojik ilaçlar gibi birçok farklı seçenek kullanılabilir.
Uyuz Hastalığı
Uyuz, bir çeşit parazitin cilt altında ilerleyerek tüneller açtığı ve şiddetli kaşıntıya neden olan bir hastalıktır. Uyuz paraziti insandan insana bulaşır. Ortalama 30 dakikalık yakın bir temas sonrasında bulaşma meydana gelebilir. Kaşıntı genelde gece ve sıcak ortamlarda artış gösterir.
Uyuz yetişkinlerde genelde göbek çevresi, bilek gibi bölgeler ortaya çıkar. Ancak çocuklarda genelde el ve ayaklarda, su toplayan yaralar şeklinde başlar. Daha sonra tüm vücuda yayılır. Tedavide permetrin içeren metrin krem gibi ilaçlar kullanılır.
Böbrek ve Şeker Hastalığı
Böbrek yetmezliğinde artan üre miktarları ayak ve el kaşıntısına neden olabilir. Şeker hastalığında da sinir uçlarının hasarlanması sonucunda, vücutta kaşıntılar meydana gelebilir. Ayrıca cilt duyusuna azalma sonucu, travmaya açık bölgelerde yaralar oluşur. Böbrek yetmezliği ve şeker hastalığı gibi durumlara bağlı oluşan ayak kaşıntısının tedavisinde bu hastalıkların kontrol altına alınması gerekir.
Polisitemi Vera
Polisitemi vera, kemik iliğinde eritrosit adı verilen kırmızı kan hücrelerinin aşırı çoğaldığı bir hastalıktır. Bu hastalıkta hemoglobin değerlerin normalden daha yüksektir. Damar içinde normalden daha fazla hücre olduğunda kan akışında zorluk meydana gelir. Vücut kaşıntısı da hem bu nedenle hem de kaşıntıya neden olan maddelerin artışından dolayı ortaya çıkar. Polisitemi verada görülen kaşıntı genelde banyo sonrasında artış gösterir.
Yukarıda sayılan durumlar dışında böcek ısırmaları, kanserler, enfeksiyonlar, tiroid hastalıkları gibi diğer durumlarda ayak kaşıntısına neden olabilir. Bu nedenle özellikle uzun süren kaşıntılarda bir dermatoloji uzmanına başvurulmalı ve uygun tanı, tedavi sağlanmalıdır.
