Çatlak Tedavisi
Stria Nedir? Çatlak Neden Olur?
Cilt çatlağı tıptaki adıyla stria, ciltte kızarık, morumsu veya beyaz renkte olabilen genelde doğrusal, uzunlamasına görünen bir tür skar şeklidir.
Gebelik, hızlı kilo alma, aşırı spor yapıp hızlıca kas kütlesi kazanma, ergenlikte hızlı büyüme gibi durumlarda cilt genişleme hızına dayanamaz ve vücut çatlakları oluşur.
İlk öncelikle kırmızı, mor renkli stria rubra oluşur. Zamanla bu renk açılarak beyaz renge dönüşür. Buna da stria alba adı verilir. Tedaviler cilt çatlağının dönemine göre değişebilir.
Cilt çatlaklarının en sık görüldüğü yerler, karın, göğüsler, üst kollar, kalça, alt sırt ve uyluklardır.
Çatlaklar Nasıl Geçer? Çatlaklara Ne İyi Gelir?
Deri çatlakları genelde görünüm dışında bir problem yaratmazlar. Çatlak tedavisinde krem, lazer, mikroiğneleme gibi yöntemler kullanılabilmektedir.
Gebelerde cilt çatlağı tedavisi doğumdan sonra yapılmalıdır. Çatlak oluşmaması için düzenli nemlendirme gibi önlemler alınabilir.
Tedavi yöntemleri kızarık ve beyaz çatlaklarda değişiklik gösterebilir.
Kırmızı-Mor Çatlak Tedavisi (Stria Rubra Tedavisi)
Pulsed Dye lazer, kızarık çatlaklar yani erken aşamadaki çatlaklarda en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Pulsed dye lazer, kana kırmızı rengini veren hemoglobini hedeflediği için hem kızarıklığı azaltır hem de kollajen üretimini tetikler.
Çatlak için lazer tedavileri genelde 4-6 haftada bir yapılır. Tatmin edici bir yanıt alınana kadar da tedaviye devam edilir. Genelde de 5-6 tur tedavi gerekir. 3 tur yapılan tedaviden sonra yanıt alınmazsa, lazer tedavisi kesilmelidir.
Fraksiyonel lazer, diğer bir çatlak tedavisinde kullanılan yöntemdir. Pulsed dye lazerin yapılamadığı veya işe yaramadığı kişilerde kullanılabilir. Bazı durumlarda her iki lazer türü de birleştirilebilir.
Lazer tedavileri sonrası leke kalma, cilt altında küçük kanamalar, yara oluşumu, kabarma gibi yan etkiler görülebilir. Özellikle fitzpatrick cilt tipi 4-6 olan hastalarda iz kalma riski daha yüksektir. (Fitzpatrick cilt tipleri nelerdir?)
Retinoid kremler, lazer tedavisine alternatif diğer bir tedavidir. Tretinoin içeren retinoid kremler, kolajen oluşumunu uyararak etki gösterir.
Genelde %0,1 oranında tretinoin içeren kremler kullanılır. 3-6 ay civarında düzenli olarak her akşam ince bir tabaka halinde sürülerek kullanılır. Krem tedavileri, lazer tedavilerine göre daha etkisizdir.
Beyaz Çatlak Tedavisi (Stria Alba Tedavisi)
Stria alba için tercih edilen ilk tedaviler fraksiyonel lazer tedavisi ve mikroiğnelemedir.
Fraksiyonel lazer tedavisinde, dar lazer ışığı sütunları cilde iletililir ve kontrollü bir yara oluştururak iyileşme sağlanır.
Hem ablatif hem de nonablatif fraksiyonel lazerler, beyaz çatlaklar için etkili tedavilerdir. Ablatif lazerler daha kısa sürede etki sağlasa da yan etkileri daha yüksektir.
Tek başına mikroiğneleme, deriye bir dizi ince iğne batırarak kolajen üretimini uyaran bir sistemdir. Mikroiğneleme, radyofrekans tedavisi ile birleştirildiğinde daha etkili olabilmektedir.
Mikroiğneleme, ablatif ve nonablatif lazer tedavisine kıyasla leke oluşum riski daha azdır. Bu nedenle özellikle koyu tenli kişilerde daha çok tercih edilir. Lazer ve mikroiğneleme yöntemleri uygulanamayan kişilerde retinoid krem tedavileri de yapılabilir.
Diğer Çatlak Tedavileri
Yüzeysel dermabrazyon: Kırmızı çatlaklar, yüzeysel dermabrazyona yanıt verebilir. Dermabrazyon yönteminde amaç cildin sorunlu kısmını tahriş edip soyarak daha yeni ve düzgün dokunun oluşmasını sağlamaktır.
Fototerapi: Fototerapi veya ışık tedavisi, beyaz çatlakların rengini koyulaştırarak etki gösterebilir. Dar bant UVB, UVA-1 fototerapi ve eximer lazer adı verilen yöntemler tercih edilebilir.
Kimyasal peelingler: Yüzeysel kimyasal peelingler kolajen sentezini artırarak çatlak tedavisinde kullanılabilir. Kimyasal peelingler cildin üst tabakasını soyarak etki gösterir. (Kimyasal peeling nedir?)
Yoğun atımlı ışık tedavisi: Yoğun atımlı ışık tedavisi, kırmızı-mor çatlak tedavilerinde pulsed dye lazer tedavisine alternatif olarak kullanılabilir.
Radyofrekans tedavisi: Radyofrekans tedavisi, cilt dokularının yeniden düzenlenmesini ve sıkılaşmasın sağlayan bir yöntemdir. Tek başına veya diğer tedavilerle birlikte çatlak tedavisinde kullanılabilir. (Radyofrekans tedavisi nedir?)
