Kimyasal Peeling Nedir?

Kimyasal Peeling Nedir?

Kimyasal peeling, farklı güçlerdeki kimyasal maddeler ile cildin epidermis ve dermis katmanının bir kısmını veya tamamını kontrollü olarak soyan bir işlemdir. Bu soyulma işlemi sonucunda cilt tabakaları kendini yeniler, yeniden organize eder ve cildin görünümünde iyileşme meydana gelir.

Kimyasal peelingler genelde yüz ve boyun bölgesine uygulanır. Ancak değişen yöntemlerle göğüs, kol ve el gibi bölgelerde de kullanılabilir.

Kimyasal peeling birçok farklı alanda kullanılabilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Sivilce izleri (Sivilce izi nasıl geçer?)
• Akne skarı
• Fotoyaşlanma
• Çiller
• Güneş lekeleri
• Kırışıklıklar
• Aktinik keratoz (Aktinik keratoz nedir?)
• Renk eşitsizlikleri
• Cilt lekeleri (Postenflamatuar hiperpigmentasyon)
• Melazma (Melazma nedir?)

Kimyasal peelingler günümüzde en sık olarak akne izleri ve akne skarları için kullanılır. Akne skarları atrofik, hipertrofik veya keloidal olarak 3 çeşit olabilir. Kimyasal peelingler bu 3 tür için de farklı etkinliklerde kullanılabilir.

Özellikle sivilce çeşitlerinden nodülokistik olanlar skar ve iz bırakmaya çok meyillidir. Bu nedenle hızlıca tedavi edilmeleri gerekir. (Sivilce türleri nelerdir?)

Deri tipi 4-6 arası olanlarda yani koyu tenli kişilerde peeling sonrası leke kalma olasılığı daha yüksektir. (Cilt tipleri nelerdir?)

Kimyasal Peeling Kimlere Yapılmaz?

• Peeling bileşenlerine karşı alerji
• Gebelik
• Emzirme
• Açık yara bulunması
• İşlem yapılacak bölgede deri kanseri veya şüphesi
• Kontrolsüz sistemik bir hastalık
• Son 6 ay içinde derin peeling, radyoterapi, dermabrazyon yaptırmak
• Daha önce keloid oluşması
• Beden dismorfik bozukluğu olanlar

Peeling Öncesi

• Kimyasal peeling işleminden en az 3 ay önce, UVA ve UVB korumalı, SPF 50 + bir güneş kremi kullanılmaya başlanmalıdır.
• İşlem sonrası deri tipi 4 ve üzeri olan yani koyu tenli kişilerde, postenflamatuar hiperpigmentasyon adı verilen leke oluşması riski olduğundan 1 ay önceden expigment gibi % 2-4 hidrokinon içeren leke açıcı kremler kullanılabilir. (Expigment krem nedir, nasıl kullanılır?)
• Yüzeyel ve orta derinlikteki kimyasal peeling işleminin 4-6 hafta öncesinden ancak son 1 hafta hariç, acnelyse gibi % 0.025-% 0.05 oranında tretinoin içeren kremler kullanılabilir. Bunların kullanılması, peelingin daha homojen bir şekilde dağılmasını ve sonrasındaki iyileşme süresinin kısalmasını sağlar.
• Sık uçuk çıkaran kişiler ve orta, derin peeling işlemi yapılacak kişiler, işlem öncesinde HSV virüsüne karşı koruyucu ilaç kullanmalıdır.

Peeling Sonrası

• Peeling sonrası oluşan ödem ve hafif rahatsızlık hissi için buz uygulaması yapılabilir.
• Deri nazikçe ıslatılır, temizlenir ve soyulma tamamlanıncaya kadar vazelin gibi hassas ciltler için uygun olan nemlendiriciler düzenli kullanılır.
• Cildin tekrar kendini toparlamasına kadar ve sonrasında düzenli güneş kremi kullanılmalıdır.
• Soyulan deri kesinlikle elle soyulmamalıdır.
• Çok hassas cildi olmayanlarda 3 hafta sonra AHA, 4-6 hafta sonra retinoid kremlere başlanabilir. (Retinoid krem nasıl kullanılır?)
• Ciltte iltihaplı yaralar, su toplamış döküntüler oluşursa enfeksiyon oluşabilme ihtimali nedeniyle doktora gidilmeli ve tedavi alınmalıdır.

Kimyasal Peeling Yan Etkileri

• Ciltte ödem
• Ağrı
• Kaşıntı, yanma, rahatsızlık hissi
• Kızarıklık
• Enfeksiyon
• Ciltte koyu veya açık renkli leke oluşması
• Milia (Milia nedir?)
• Skar

Yukarıdaki yan etkilerden en sık görüleni ödem, ağrı ve kızarıklıktır. Ancak bu yan etkilerde genelde buz tutulması, ağrı kesici alınması, antihistaminik hap kullanılması gibi yöntemlerle kolaylıkla kontrol altına alınabilir. Ciltte işlemin de leke yapması veya skar bırakması gibi durumlar daha nadir görülür. Bunlar genelde koyu cilt rengine sahip olanlarda ve derin peeling işlemi yapanlarda ortaya çıkar.

Kimyasal Peeling Türleri

Kimyasal peeling’te yüzeyel, orta ve derin olmak üzere 3 çeşit bulunur. Yüzeyel peeling’de derinin üst kısmı soyulur. Tüm deri tipleri için uygun bir yöntemdir. Yüz dışı bölgelerde de kullanılabilir ve genelde birden fazla seans gerekir. Kimyasal peelingler için glikolik asit, salisilik asit, retinoik asit gibi içerikler kullanılabilir.

Orta dereceli peelinglerde derinin yüzeyele göre daha derin kısmında soyulma oluşur. Yüz dışı bölgelerde fazla kullanılmaz. Genelde tek seferlik uygulanır. 5 gün boyunca yüzde soyulma devam eder ve 1 hafta sonra deri kendini toparlar. Bu yöntem için TCA adı verilen daha güçlü asitlerin %35-50’lik formları kullanılır.

Derin peeling’de ise dermise kadar etki eden derin bir soyma işlemi gerçekleşir. Genelde lokal anestezik gerektirir. Yüz dışı bölgelere uygulanmaz ve genelde tek seanslık bir işlemdir. Cildin kendini toplaması 2-3 hafta sürebilir ancak cilt kızarıklığı 3 aya kadar azalarak devam edebilir. Derin peeling’de genelde %50’nin üstüne TCA içeren ürünler kullanılır.

Kimyasal peeling’de birçok farklı asit çeşidi kullanılabilir. Bunlardan en sık kullanılanları şunlardır:

Glikolik asit: Glikolik asit bir AHA (alfa hidroksi asit) türüdür. Cilt hücreleri arasındaki bağlantıyı kopararak tekrar yapılanmasını sağlar. Yüzeyel, hafif skarlarda %10-30’luk formları 2 haftalık aralıklarla 3-5 dakika süreyle güvenle kullanılabilir. Kontakt dermatit, gebelik ve diğer alerji durumları dışında kullanımında bir problem bulunmaz.

Laktik asit: Laktik asit diğer bir AHA türüdür. Etkisi daha hafiftir. Cildin üst tabakasındaki ölü hücreleri soyarak uzaklaştırır. Ayrıca cilt lekelerini açıcı ve nemlendirici etkisi bulunur.

Mandelik asit: Mandelik asit de aromatik bir AHA çeşididir. Deriye işlemesi biraz yavaştır ve antimikrobiyal özellikleri bulunur. Güvenli bir madde olarak sayılır ve glikolik aside alternatif olarak kullanılabilir. Deri yenilenmesi ve aydınlanma için genelde %20-50’lik formları kullanılır.

Salisilik asit: Salisilik asit bir BHA (beta hidroksi asit) türüdür. Antiinflamatuar, antibakteriyel, hafif ağrı kesici ve aydınlatıcı etkileri mevcuttur. Hem aknenin kendisinin hem de izinin tedavisinde kullanılabilir. Özellikle koyu tenli hastalarda güvenle kullanılabilecek mükemmel bir ajandır. Akne skarları için genelde %30’luk formları kullanılır ve her 3-4 haftada bir toplamda 3-5 seans tekrarlanır.

Trikloroasetik asit: TCA olarak da bilinen trikloroasetik asit, ciltteki proteinler arası yapıları parçalayan bir karbonik asit türüdür. %35’in altındaki formları yüzeyel peeling, %35-50 arasındakiler orta dereceli peeling ve %50’nin üstündekiler derin peeling etkisine sahiptir. TCA deriye yavaş nüfus ettiği için ilk uygulandığında etki ettiğini gösteren beyaz leke hemen oluşmaz ve 5 dakikayı bulabilir. TCA, katı CO2, glikolik asit gibi diğer yöntemlerle birleştirilebilir.

Yukarıdakiler dışında kullanılabilecek diğer kimyasal peeling ajanları şunlardır:

• Retinoik asit
• Rezorsinol
• Jessner’in solüsyonu
• Lipohidroksi asit
• Pirüvik asit
• Fenol peelingi