Tinea Versikolor Nedir?

Tinea Versikolor Nedir? Neden Olur?

Tinea versikolor veya pityriasis versikolor, cilt üzerinde yaşayan mantarların sayısının artması sonucu, küçük, kahverengimsi lekelerin oluştuğu bir cilt hastalığıdır.

Halk arasında “samyeli mantarı” olarak da bilinir. Malessezia furfur adı verilen maya mantarı, cilt üzerinde bulunması gereken iyi huylu bir mantar türüdür. Ancak sıcaklık artışı, aşırı terleme sonucu sayısı artabilir. Sayısının artması durumunda da ciltte kahverengi veya beyaz lekeler oluşur.

Tinea versikolor en sık olarak kahverengi lekelere neden olsa da, hipopigmente tinea versikolor adı verilen özel bir türde, beyaz lekeler de oluşabilir. Bu durum genelde koyu tenli kişilerde görülür.

Döküntüler vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Ancak en sık boyun, göğüs, sırt ve kollarda görülür. Nadir olarak lekelerin üstünde hafif kepeklenme görülebilir. Genelde kaşıntı olmasa da hafif bir kaşıntının eşlik edebilir.

Terleme ile mantarın sayısında artış olduğu için tinea versikolor yaz aylarında daha sık görülür. Ayrıca yağlı cilde sahip olanlarda, aşırı terleme sorunu olanlarda, hormonal değişikliklerin olduğu dönemlerde ve bağışıklık sistemi baskılanmış olanlarda görülme riski artar.

Malessezia furfur, normal ciltte doğal olarak bulunduğu için kişiden kişiye bulaşma söz konusu değildir. Genç kişilerde, yaşlılara göre daha sık görülebilmektedir.

Tinea versikolor tanısı, doktorun döküntüleri görmesi ile koyulabilir. Tanı için wood lambası adı verilen özel bir aletle lezyonlara bakılır. Karanlık bir odada, özel bir ışık ile bakıldığında “sarı refle” adı verilen bulgu görülür. Arada kalınan hastalarda, mikroskop altında mantar incelemesi ve biyopsi yapılabilir.

Tinea Versikolor Tedavisi

Tinea versicolor tedavisinde krem, losyon, şampuan veya haplar kullanılabilir. Vücudun küçük bir alanını etkileyen hastalıkta genelde krem ve şampuanlarla kolaylıkla hastalık kontrol altına alınır.

• Mantar kremleri: Topikal antifungaller yani mantar kremleri ilk sırada kullanılan tedavilerdir. Ketokonazol, mikonazol, terbinafin gibi etken maddeleri içeren mantar kremleri günde 2 kez, lekelerin olduğu bölgelere sürülür. Genelde en geç 1 ay içinde yanıt alınır. Ancak iyileşme olsa da lekelerin tamamen geçmesi daha uzun sürebilir.
• Mantar şampuanları: “Ketakonazol” ve “Sikloproksolamin” içeren şampuanlar, tinea versikolor tedavisinde kullanılır. Bu şampuanlar, kremlerle birlikte, haftada 3 gün, leke üzerinde köpüğü 5 dakika bekleyecek şekilde 1 ay kullanılması durumunda genelde tedavi başarılı olur. (Sebirox şampuan ne işe yarar, nasıl kullanılır?)
• Mantar hapları: Krem ve şampuanlar ile tedavi edilemeyen ve vücudun büyük bir kısmında bulunan, krem sürmenin mümkün olmadığı durumlarda mantar hapları kullanılabilir. “İtrakonazol” içeren funit gibi ilaçlar, günde bir kapsül olacak şekilde 15-30 gün kullanıldığında genelde yeterli olmaktadır.