Melanin Nedir?
Melanin Nedir?
Melanin, insan derisinde değişen derecelerde bulunan göz, saç ve cilt renginden sorumlu olan maddedir. Melanin pigmenti aynı zamanda zararlı UV (ultraviyole) ışınlarını emer ve cildi güneş hasarından korur.
Melanin, vücutta melanosit adı verilen hücrelerden üretilir. Bu hücreler vücudun farklı bölgelerinde bulunur:
- Saç
- Cildin en iç tabakası
- Gözbebeği ve göze rengini veren iris
- Substantia nigra ve locus coeruleus gibi beynin bazı bölgeleri
- Böbrek üstü bezin bazı bölgeleri
- İç kulağın bir kısmı
Melaninin üç farklı türü vardır:
- Ömelanin: Siyah ve kahvrengi olmak üzere iki tür ömelanin bulunur. Ömelanin, cilt, göz ve saçtaki koyu renklerden sorumludur. Kahverengi veya siyah saçlı kişilerde değişen miktarlarda kahverengi ve siyah ömelanin bulunur. Siyah eumelanin olmadığında ve az miktarda kahverengi ömelanin olduğunda sarı saç ortaya çıkar.
- Feomelanin: Feomelanin, dudak, meme ucu gibi vücuttaki pembemsi kısımlarda bulunan pigmenttir. Eşit oranda ömelanin ve feomelanin içeren kişilerin saçları kızıldır.
- Nöromelanin: Nöromelanin sinirlerde bulunan melanin pigmentidir.
Melanin Cildi Nasıl Korur?
Güneşte vakit geçirdikçe vücut daha fazla melanin üretir. Melanin pigmenti, güneşten gelen UV ışınlarını emer ve zararlı ışınların cildin üst katmanlarına yeniden dağıtır. Ayrıca zararlı UV ışınlarını dışarıda tutarak hücrelerdeki genleri koruyarak mutasyonu engeller ve kanser gibi durumların oluşmasını azaltır.
Tüm bunlara rağmen melanin tek başına cildi güneşten korumaya yetmez. Bu nedenle güneş kremi kullanılmalı ve güneşten koruyucu uygun kıyafetler giyilmelidir.
Melanin İle İlişkili Hastalıklar
- Vitiligo: Vitiligoda derideki melanin pigmentini üreten melanositlerin yok olması sonucu deride beyaz lekeler oluşur. (Vitiligo nedir?)
- Albinizm: Albinizm deride çok az sayıda melanin bulunması sonucu oluşan hastalıklardan biridir. Bu kişilerin tenleri, saçları beyaz ve gözleri mavidir.
- Melazma: Melazmada, güneşe fazla maruz kalma, gebelik, doğum kontrol hapı kullanımı gibi nedenlerden dolayı ciltte koyu kahverengi lekeler ortaya çıkar. (Melazma nedir?)
- Postenflamatuar Hiperpigmentasyon: Egzama, sedef gibi cilt hastalıkları, cilt travması, lazer, sivilce gibi nedenler sonrası ciltte oluşan koyu lekeler postenflamatuar hiperpigmentasyon olarak adlandırılır. (Postenflamatuar hiperpigmentasyon nedir?)
