Seboreik Dermatit (Yağlı Egzama) Nedir? Seboreik Dermatit Nasıl Geçer?

Seboreik Dermatit Nedir?

Seboreik dermatit diğer adıyla yağlı egzama, saç derisi, göğüs ön bölgesi, burun kenarları, kulak arkası gibi bölgeleri etkileyen bir egzama türüdür. Bu bölgelerde yağ bezleri yoğun olarak bulunur. Seboreik dermatit de yağ bezlerinin olduğu bölgelerdeki egzamadır.

Seboreik dermatitte özellikle saç derisinde şiddetli kaşıntı, yanma, kızarıklık, pullanma, kepeklenme gibi belirtiler ortaya çıkar. Bunun dışında özellikle erkeklerde göğüs ortasında kızarıklık, kaşıntı gibi belirtiler de eşlik edebilir.

Kaş, kirpik, yüz orta bölgesi gibi vücut bölümleri seboreik dermatitin görülebileceği diğer bölgelerdir. Bebeklerde olan seboreik egzamaya halk arasında “konak” adı verilir. Ancak konakta genelde seboreik dermatit kadar yaygın bir kepeklenme yerine belli bir alanda sarı pullanmalar görülür.

Seboreik dermatit kronik yani uzun süreli bir hastalıktır. Tedavi alınmadığında kendiliğinden yaşla birlikte yağ salgısının azalmasıyla kaybolabileceği gibi ömür boyu belirtileri devam da edebilir.

Seboreik Dermatit Belirtileri

• Saç derisinde kaşıntı
• Saç derisinde kızarıklık
• Saç derisinde pullanma ve kepek
• Saç derisinde yanma
• Göğüs orta bölgesinde kızarıklık ve kaşıntı
• Kulak arkalarında kızarıklık, kaşıntı ve pullanma
• Burun kenarlarında kızarıklık, kaşıntı ve pullanma
• Kaşlarda ve çevresinde kepeklenme ve kaşıntı
• Saç derisinde anormal ve aşırı yağlanma 

Sedef hastalığı, alerjik kontakt dermatit ( belirli bir maddeye karşı alerjik bir reaksiyon), atopik dermatit ve kıl kökü iltihabı gibi diğer cilt rahatsızlıkları da kafa derisinde benzer belirtilere yol açabilir. Bu nedenle cildiye hekimi tarafından hasta muayene edilmeli ve tedavisi yapılmalıdır.

Seboreik Dermatit Neden Olur?

Seboreik dermatit, kafa derisindeki ve vücuttaki diğer yağ bezleri tarafından salgılanan doğal bir yağ olan sebumun, aşırı üretiminden kaynaklanan bir hastalıktır.

Seboreik dermatit ile Malassezia furfur adı verilen, normalde cilt üzerinde bulunan bir tür mantarın güçlü bir ilişkisi vardır. Genelde yağlı egzaması olan hastalarda Malassezia furfur mantarı daha fazla artmıştır. Bu nedenle tedavide bu mantarın öldürecek ilaçlar da kullanılır.

Her insanda bu mantar türünün olmasına rağmen neden sadece belli kişilerde yağlı egzamaya sebebiyet verdiği tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak bağışıklık sisteminin bu mantara anormal bir davranış sergilediği ve alerji benzeri bir reaksiyonun oluştuğu tahmin edilmektedir.

Seboreik dermatiti olan hastalarda belirtileri arttıran bazı durumlar bulunur:

• Soğuk ve kuru hava
• Stres
• Adet, gebelik gibi hormonal değişiklikler
• Enfeksiyon hastalıkları
• Deterjan ve sabunlarda bulunan kimyasallar
• Alkol bazlı losyonlar
• Psoralen, interferon, lityum gibi ilaçlar
• Alerji olunan bir madde ile temas
• Parkinson hastalığı, travmatik beyin hasarı, felç ve epilepsi gibi sinir sistemi hastalıkları
• HIV enfeksiyonu
• Sedef hastalığı, gül hastalığı, atopik dermatit gibi diğer cilt hastalıkları
• Obezite
• Depresyon ve yeme bozuklukları

Seboreik Dermatit Tedavisi Nedir? Seboreik Dermatit Nasıl Geçer?

Seboreik dermatiti tamamen kökten yok edecek bir ilaç bulunmamaktadır. Ancak kaşıntı, kepeklenme, kızarıklık gibi belirtileri azaltabilen tedaviler bulunur.

1-) Ketakonazol İçeren Şampuanlar: “Ketoral” , “Konazol” gibi ketakonazol içeren şampuanlar hem seboreik dermatit hem de kepek için oldukça etkilidir. Bu şampuanlar ilk 1 ay boyunca veya şikayetler azalana kadar haftada 3 gün kullanılır. Daha sonra belirtiler azalsa bile kesilmemeli 5-6 ay boyunca haftada 1 veya 2 gün kullanılmaya devam edilmelidir.

Bu şampuanlar kullanılırken köpüğü 5 dakika boyunca, saçlı deride ve yüz gibi diğer bölgelerde olan döküntüler üzerinde bekletilmeli ve sonra yıkanmalıdır. Bu sırada saçlı deri ve cilt sertçe kaşınmamalı ve travmadan kaçınılmalıdır. Bu şampuanları kullanırken diğer rutin kullanılan kozmetik şampuanların kullanılmasında herhangi bir problem yoktur.

2-) Siklopiroks Olamin İçeren Şampuanlar: “Sebirox” , “Loprox” gibi siklopiroks olamin içeren şampuanlar da tıpkı ketakonazol şampuanlar gibi oldukça etkilidir. Kullanım şekli birebir ketokonazol içeren şampuanlar gibidir. (Sebirox şampuan nasıl kullanılır?)

3-) Kremler: Tacrolimus içeren “Tacrolin” ve pimekrolimus içeren “Elidel” gibi kremler yüz, göğüs ortası, kulak arkası gibi bölgelerde bulunan seboreik dermatitler için kullanılabilir. Yüzde seboreik dermatit tedavisinde özellikle bu kremler tercih edilir. Bu kremler sadece akşam veya sabah akşam kullanılabilir. Ciltteki döküntüler azaldıktan sonra kremler kesilir. Tekrar döküntü başladığında kısa süreli olarak seboreik dermatiti kontrol altına almak için kullanılabilir.

Tacrolimus içeren kremlerin %0.03 ve %0.1 olmak üzere iki formu bulunur. %0.03’lük formu 2 yaşından büyük çocuklarda kullanılabilirken, %0.1’lik formu 16 yaş üstü kişiler için kullanıma uygundur. Bu kremlerin en büyük sorunu, sürülen yerde kızarıklık, yanma yapabilmesidir. Böyle bir durumda kreme kısa bir ara verilerek tekrar kullanımı denenebilir veya tamamen kremin kullanımı kesilebilir. Oluşan kızarıklık zaman içerisinde kendiliğinden azalacaktır.

Kortizonlu kremler diğer kullanılabilecek kremlerden biridir. Kortizonlu kremler seboreik dermatit döküntüsü olan yerlere günde 2 kez kullanılabilir. Döküntü azaldıktan sonra ise kullanmaya devam edilmez ve kesilir.

4-) İzotretinoin İçeren ilaçlar: “Zoretanin” , “Aknetrent” gibi normalde sivilce tedavisinde kullanılan ilaçlar, düşük dozda diğer tedavilere yanıt vermeyen seboreik dermatit hastalarında kullanılabilir. Bu ilaçlar yağ üretimini azaltarak şikayetlerin gerilemesini sağlarlar. Ancak ilaçların kullanımı sırasında düzenli doktor kontrolüne gidilmesi gerekir. (Zoretanin Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler)

Seboreik Dermatit İçin Öneriler

Seboreik dermatit için en önemli şey kullanılan şampuanların şikayet azalsa bile 5-6 ay kullanılmaya devam edilmesidir. Buna rağmen bu hastalığın uzun yıllar boyunca devam edebileceği bilinmelidir.

Seboreik dermatit belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olabilecek öneriler şunlardır:

• Alerji yaratabilecek şüphelenilen ürünlerden uzak durulmalıdır.
• Saçı yıkarken veya kaşırken sert şekilde tırmalama gibi hareketler yapılmamalı, saç derisi tahriş edilmemelidir.
• Saç yıkanırken sert sabun ve şampuanlardan uzak durulmalı, aşırı sıcak su ile değil ılık su ile yıkanılmalıdır.
• Stres olabildiğince iyi yönetilmeli, gerekirse profesyonel yardım alınmalıdır.
• Egzersiz sonrası aşırı terleme gibi durumlarda saç bekletilmeden hemen yıkanmalıdır.
• Seboreik dermatit yüz yıkama jeli olarak uygun ürün eczaneden alınarak kullanılmalıdır.

Seboreik Dermatit Hakkında Sık Sorulan Sorular