Fungal Akne Nedir? Nasıl Görünür?
Fungal Akne Nedir?
Fungal akne, normalde cilt üzerinde bulunan bir mantar olan “Malassezia” türlerinin aşırı çoğalması ve patojen hale gelmesi sonucu, akne benzeri bir döküntünün görülmesidir.
Fungal akne ayrıca, “Malassezia folikiliti, Pityrosporum foliküliti” gibi isimlerle de bilinir. Bu mantar türleri ayrıca yağlı egzama, pityriasis versikolor gibi başka hastalıklara da sebep olabilmektedir.
En sık ergenlik ve genç erişkin dönemdeki erkeklerde görülür. Fungal aknenin oluşması için bazı risk faktörleri vardır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Sıcak nemli iklim
- Yüksek miktarda sebum üreten bir cilde sahip olma (Yağlı cilt tipi)
- Aşırı terleme
- Nemlendirici, makyaj ürünleri veya güneş kremlerinin yeterince temizlenmemesi sonucu gözeneklerde tıkanıklık oluşması
- Antibiyotik kullanımı
- Steroid kullanımı (Topikal veya sistemik)
- AIDS gibi bağışıklık sistemini baskılayan hastalıkların varlığı
Fungal Akne Nasıl Anlaşılır?
Fungal akne en sık sırtın üst bölümü ve göğüs ön yüzünde ortaya çıkar. Ancak bunun dışında alın, saç çizgisi, çene, boyun, kol ve bacakların dış yüzü gibi yerlerde de oluşabilir.
Genelde bütün lezyonların görüntüleri birbirine benzerdir. Küçük, deriden kabarık (papül) bazen içerisinde sarımsı bir iltihap (püstül) olabilen döküntüler şeklindedir. Şeffaf da gözülebilir. En sık karıştığı hastalık aknedir. Ancak aknede komedonlar daha baskın olarak görünür. Ayrıca steroid kullanımına bağlı akne ve bakteri kaynaklı folikülitler ile de karışabilir.
Tanıda klinik olarak dermatoloğun lezyonu görmesi, wood ışığı, KOH incelemesi, dermoskopi, tzanck yayma, biyopsi gibi birçok yöntem kullanılabilir.
Fungal Akne Nasıl Geçer?
Fungal aknenin tedavisi kolaylıkla yapılabilir. Ancak önemli olan bunun oluşumuna neden olan durumları tespit etmektir. Çünkü bu sebeplerin devam etmesi durumunda, hastalık tekrar eder.
Hastalığın tedavisinde en sık kullanılanlar, ketokonazol içeren şampuanlardır. Bu şampuanlar hafta üç gün, köpüğü 5 dakika cilt üzerinde bekledikten sonra durulanmalıdır. Bu şekilde ortalama bir ayda yanıt alınır. Daha sonra tekrarlamaların önüne geçmek için haftada 1 veya 2 kere aynı uygulama devam ettirilebilir.
Şampuanlar ile kontrol altına alınamayan durumlarda, mantar hapları kullanılabilir. Flukanozol ve itrakonazol içeren haplar en çok kullanılanlardır. Bu tedaviler de ortalama 2-4 haftalık bir süre ile kullanılırlar. Tekrarlamanın önlenmesi için ayda bir kez gibi içilmesi de uygun olabilir. Bunun kararını muayene eden hekim vermelidir.
Mantar ilaçları dışında, acnelyse gibi retinoid kremler, zoretanin gibi izotretinoin içeren haplar ve fotodinamik tedavinin de kullanılabileceği bazı yayınlarda bildirilmiştir.
Fungal akneye hangi krem iyi gelir?
Fungal akne tedavisinde "azol" grubu mantar ilacı içeren kremler kullanılabilir. Bunlara örnek olarak "Canesten", "Daktarin" gibi örnekler verilebilir. Ancak krem tedavisinden ziyade kısa süreli hap tedavisi daha çok tercih edilir.
Fungal akne yayılır mı?
Vücudun diğer bölgelerine yayılım olabilir. Ancak kişiden kişiye bulaşma olmaz.
Glikolik asit fungal akneye iyi gelir mi?
Aktif olan fungal aknede, tedavi için glikolik asit yeterli gelmez. Ancak tekrarlamanın önüne geçmek için kullanılabilir. Çünkü glikolik asit gözenekleri temizler. Buna rağmen mantar aktivasyonunu baskılamak için ek olarak mantar öldürücü şampuan ve haplara da ihtiyaç olacaktır.
Retinol fungal akneye iyi gelir mi?
Retinol ve retinoid türevlerinin, fungal aknede kullanılabileceği çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak bazı kişilerde bu yeterli olmayabilir. Bu nedenle doktorun muayene sonrası önereceği tedavinin uygulanması daha doğru olacaktır.
Kaynaklar ve Referanslar
